Tribulus terrestris

Geschatte leestijd: 9 minuten

Een plant waar de werking door verschillende onderzoeken wordt bewezen en ontkracht is tribulus terrestris. Tribulus Terrestris wordt in de Chineze geneeskunde gebruikt als aphrodisiac evenals in andere Aziatische culturen staat de plant bekend als een middel om de sexuele drift te verhogen. Het draagt in het chinees de naam ‘baj ju li’ en het zou helpen bij het verhogen van het libido. Daarnaast staat de plant bekend voor de schijnbare positieve werking op de groei van de spieren. Door de jaren heen zijn er veel onderzoeken uitgevoerd naar de werking van de tribulus plant en de effecten ten gunste van de libido en de testosteronspiegel.

Oorsprong Tribulus Terrestris

Tribulus Terestris is een plantje (behorend tot de distelachtigen) dat groeit op veel plaatsten in de wereld waaronder Oost- en Zuid-Europa (vooral Bulgarije), Azië, Afrika en Australië. Het plantje bevat steroïdale saponinen, steroïde-achtige stoffen. Van de plant wordt een gedroogd extract gemaakt door gemalen delen te mengen met een vloeistof die alle stoffen eruit haalt.

Vervolgens wordt het oplosmiddel verdampt zodat alleen de geconcentreerde stof overblijft. Het wordt in de Chinese traditionele geneeskunde gebruikt ter verbetering van de lever en de nieren. In de Indiase Ayurveda (hindoeïstische gezondheidsleer) wordt het gebruikt als zenuwkalmerend, als afrodisiacum en als diureticum (plasmiddel)(1).

De naam van de plant stamt uit het Latijn, waar het woord “Tribulus” letterlijk vertaald “probleem” betekent.

Toepassing Tribulus Terrestris

In veel verschillende culturen werd de plant gebruikt voor meerdere toepassingen. Zo werd de plant in de Chineze geneeskunde gebruikt om de werking te stimuleren van:

• Nieren
• Lever
• Spijsvertering
• Hoge bloeddruk
• Libido

In de sportwereld wordt aangenomen dat het verhogen van het libido, door middel van de positieve werking van het testosteronniveau, suppletie met tribulus tot een positieve invloed op de spiergroei zou kunnen leiden.

Spiergroei

Tribulus zou een positief effect kunnen hebben op het testosteron niveau, waardoor het de libido stimuleert. Door de aangenomen stijging van het testosteron kan de plant een mogelijk anabool effect hebben. De theoretische gedachte hierachter is dat de plant het LH hormoon verhoogt wat door de hypofyse geproduceerd wordt. De hoeveelheid LH hormoon heeft een positief effect op het niveau testosteron.

Onderzoeken naar Tribulus Terrestris

In een studie in de jaren ’70 werd aangetoond dat de tribulus plant een positief effect had op het versterken van het libido. Deze potentieverhogende werking komt mede tot stand vanwege het effect op het stikstofmonoxide niveau. Dit niveau neemt toe door het slikken van tribulus, waardoor het de vaatwanden uitzet en de bloeddruk verlaagd. Dit bevordert de doorstroming. Daarom vind je dit kruid ook in veel potentiepillen want tribulus versterkt de vorming van een erectie. Doordat de vaatwanden uitzetten, komt de doorstroming van het bloed in de penis op gang. De erectieverbetering komt dus tot stand tot een betere bloedsomloop, niet door een verhoging van het testosteron, wat lang werd aangenomen.

In een onderzoek dat recenter werd gedaan door de Universiteit van Nebraska, werd geconcludeerd dat de werking van Tribulus Terrestris voor sportieve doeleinden nihil is. De plant zou niet bijdragen aan meer spiermassa, of meer kracht. Tijdens een onderzoeksperiode van 8 weken, werden 15 sporters getest met een dagelijkse dosis van 3,21 miligram tribulus per kilo lichaamsgewicht en een andere groep kreeg een placebo toegediend. Na de periode van 8 weken bleek dat de placebo groep meer repetities konden uitvoeren op de leg press dan de groep die dagelijks tribulus toegediend kregen.

Verschil in onderzoeken door de fabrikant en onafhankelijke onderzoeken

De onderzoeken die menen bewezen te hebben dat het extract van de plant Tribulus zou bijdragen aan spierherstel en vetverlies zijn vrijwel allemaal gefinancierd door de fabrikant, het Bulgaarse Sopharma. Studies die door onafhankelijke onderzoekers werden verricht, toonden eerder het tegendeel aan. In sommige van deze studies hadden de deelnemers van de groep die een placebo had gekregen, juist meer krachttoename dan die uit de groep die Tribulus Terestris had gekregen. Hoewel er steroïde-achtige stoffen in Tribulus zitten, werken deze niet als zodanig. Dit is dus geen reden waarom Tribulus zou bijdragen aan spiergroei. De testosteronverhogende eigenschappen van Tribulus maar ook van fenegriek zijn bovendien meerdere malen weerlegd. Onder meer door onderzoekers van The Swiss Laboratory for Doping Analyses (2). Zij onderzochten de mogelijkheid dat atleten bij een veranderde hormoonspiegel zouden kunnen worden beschuldigd van dopinggebruik door gebruik van Tribulus . In hun studies werd aangetoond dat Tribulus  dit effect niet bleek te hebben.

Hoewel onderzoeken uit Bulgarije, de thuisbasis van Sopharma, meestal positief zijn (niet geheel toevallig) waren de Bulgaarse onderzoekers Neychev en Mitev ook minder enthousiast (3). Zij onderzochten 20 jonge mannen in de leeftijd 20-36. Zij verdeelden ze in drie groepen, één groep kreeg 10mg Tribulus per kilo lichaamsgewicht, de tweede groep 20mg en de derde groep kreeg een placebo als controlegroep. Zij zagen geen significante verschillen tussen de testgroepen en de controlegroep.

There was no significant difference between Tribulus terrestris supplemented groups and controls in the serum testosterone….. The findings in the current study anticipate that Tribulus terrestris steroid saponins possess neither direct nor indirect androgen-increasing properties.

V.K. Nechev, Medical University Sofia

Ook Amerikaanse onderzoekers van de University of Nebraska deden een duit in het Tribulus-ontmaskerende zakje (4). Zij keken naar de invloed van Tribulus op lichaamssamenstelling, en trainingsprestaties bij krachttraining. Vijftien proefpersonen werden willekeurig ingedeeld in een testgroep en een controlegroep. Zij gaven wel minder Tribulus dan de Bulgaren, namelijk 3.21mg per kilo lichaamsgewicht. Er werd gekeken naar gewicht, lichaamssamenstelling, maximale kracht, dieet en stemming vóór en na het 8 weken durende dieet en trainingsprogramma. Zowel op lichaamssamenstelling als prestaties bleek Tribulus geen positief effect te hebben

There were no changes in body weight, percentage fat, total body water, dietary intake, or mood states in either group. Muscle endurance (determined by the maximal number of repetitions at 100-200% of body weight) increased for the bench and leg press exercises in the placebo group (p <.05; bench press +/-28.4%, leg press +/-28.6%), while the tribulus group experienced an increase in leg press strength only (bench press +/-3.1%, not significant; leg press +/-28.6%, p <.05). Supplementation with tribulus does not enhance body composition or exercise performance in resistance-trained males.

J. Antonio, University of Nebraska

In de onderzoeken zijn diverse doseringen Tribulus Terestris gebruikt van minder dan 200mg per dag (3.21mg per kg lichaamsgewicht) tot meer dan 2000mg (20mg per kg lichaamsgewicht). Tribulus wordt in veel verschillende doseringen verkocht. Het wordt verkocht in tabletten van minder dan 600mg tot wel 1500mg. De aanbevolen hoeveelheden verschillen ook, van bijvoorbeeld 1 x 600mg tot 3 x 800mg. Er kan in ieder geval niet gesteld worden dat de in onderzoeken gebruikte hoeveelheden te laag waren.

Gevaren van Tribulus Terestris

Tenslotte zijn er de mogelijke gevaren. Het plantje kan schadelijke schimmels bevatten (5). Deze worden ook wel eens aangetroffen in de kruidenpreparaten. Deze schimmels kunnen giffen, mycotoxinen, meedragen. Éen van deze giffen, zealarenone, werkt op het vrouwelijke hormoon oestrogeen en vrouwelijke geslachtsorganen. Bij dieren hebben onderzoekers verlies van agressie, motorische stoornissen en zelfs homosexueel gedrag geconstateerd. Ik zeg “zelfs”, niet omdat dit de ergste bijwerking zou zijn, maar omdat het wel frappant is voor producten die testosteron zouden verhogen en je dus mannelijker zouden moeten maken (overigens is een eventueel verband tussen testosteron en homosexualiteit erg omstreden). 

Op lange termijn kon het juist vermindering van de libido en verslechtering van de kwaliteit van zaad veroorzaken en kan het schadelijk zijn voor de huid en zenuwen. Bovendien verlaagt het mogelijk de aanmaak van Testosteron. Precies het tegenovergestelde dus van wat aan het plantje wordt toegeschreven. In Australië is er zelfs een woord ontstaan voor een ziekte die motorische stoornissen veroorzaakt door Tribulus in schapen, “Tribulus staggers”, of te wel “draaiziekte door Tribulus” (6).

Tribulus Terestris verhoogt kans op gynaecomastie

Britse artsen maakten in een case study verslag van een 21-jarige man die last had een knobbel  in de linker borst (7).  Het overtollig borstweefsel werd operatief verwijderd. Twee weken later was de wond geheel genezen en was het resultaat naar tevredenheid. Drie maanden later bleek bij een vervolgafspraak echter dat er weer nieuw, goedaardig, borstweefsel was gegroeid in de linker borst. Het weefsel werd onderzocht en bleek normaal borstweefsel met de kans op gynaecomastie. Deze vrouwelijke borstvorming wordt vaak gezien bij anabolengebruikers door aromatase, de omzetting van anabole steroïden in het vrouwelijke hormoon estradiol. Zijn hormoonhuishouding werd bekeken en hieruit bleek dat follikelstimulerend hormoon (FSH),  luteïniserend hormoon (LH) en testosteron waren gedaald.

Hoewel de man aan krachttraining deed, gaf hij niet aan anabolen te hebben gebruikt. Wel zei hij dat hij tabletten Tribulus Terestris nam als alternatief voor anabolen. Op basis van de aanname dat dit mogelijk zijn klachten had veroorzaakt, werd hem geadviseerd te stoppen met de inname van Tribulus. Na twee maanden bleek de hormoonhuishouding weer normale waarden te vertonen en was de zwelling in zijn borst geheel verdwenen:  

On closer questioning at this stage, the patient said that he had been taking a non-hormonal preparation derived from a plant called Tribulis terrestris, in the form of tablets as a steroid alternative to supplement his weight-training. On the assumption that this substance had caused the hormonal imbalance and hence gynaecomastia, he was advised to discontinue taking them. Two months later his sex-hormones were re-checked and they had improved, FSH 11 IU/l, LH 6.1 IU/l, testosterone 15 nmol/l. The swelling in his left breast had also completely resolved.

J.K. Jameel, University of Hull

De reden dat de verlaagde FSH-, LH- en testosteronniveau’s bij anabolengebruikers vaker dergelijke dalingen laten zien na een kuur is omdat de van buitenaf ingebrachte anabole steroïden ervoor zorgen dat de eigen productie daalt en vaak ook geheel stopt. De onderzoekers hielden er rekening mee dat de steroïde-achtige stoffen in de toegediende Tribulus eenzelfde effect hebben. De bestanddelen zijn dus steroïde-achtige stoffen, maar zouden niet als zodanig werken als het gaat om verhoging van testosteron of de effecten hiervan, maar wel als het gaat om de negatieve bijwerkingen. “Lekker dan!”

Wel wil ik een dikke kanttekening bij dit onderzoek plaatsen. Ten eerste is dit natuurlijk maar één case. Belangrijker nog, de weg naar spiermassa is geplaveid met bodybuilders die niet bij artsen durfden uit te komen voor hun anabolengebruik. Nu zal ik, als natural bodybuilder, de laatste zijn die zegt: “Oh, die doet aan krachttraining en heeft gynaecomastie dus hij gebruikt anabolen”. Ik weet uit ervaring hoe kut het is van anabolengebruik beschuldigd te worden terwijl je zoveel moeite doet clean een mooie fysiek op te bouwen.

Er moet echter wel  rekening gehouden met de mogelijkheid dat hij wél gebruikte en zijn symptomen niet door tribulus werden veroorzaakt. Hoewel het prima in mijn afzeikartikel over tribulus past, ben ik zelfs genegen aan te nemen dat dit om een liegende gebruiker gaat. Om door één onderzoek met een populatie van één persoon en op basis van wat hij zelf zegt wel/niet gebruikt te hebben een conclusie te verbinden, is niet erg wetenschappelijk. Onderzoeken onder meer gecontroleerde omstandigheden en meerdere personen zijn dan ook nodig om dit te bevestigen en ik heb deze nog niet kunnen vinden.

Tribulus Terestris als NO-Booster en penispomp

Is er dan niets positiefs te melden over Tribulus Terestris? Toch wel. Tribulus wordt wel eens genoemd als libido verhogend middels. De verhoging van libido wordt dan toegeschreven aan de verhoging van testosteron. Je hebt echter net kunnen lezen dan Tribulus Terestris niet testosteron verhogend werkt. Dit betekent niet dat Tribulus niet libido verhogend zou werken via de hormoonhuishouding.

Dit heeft namelijk een andere oorzaak dan de veronderstelde verhoging van testosteron. Onderzoekers van de Kuwait University keken naar de invloed van Tribulus Terestris extract op de (hoge) bloeddruk van ratten (8). Zij zagen dat de bloeddruk werd verlaagd onder toediening van Tribulus. Zij vermoedden dat dit kwam door de ontspannende werking van de spieren van de aders waarbij stikstofoxide (NO) een rol speelt.

It was concluded that methanolic and aqueous extracts of Tribulus terrestris possess significant antihypertensive activity in spontaneously hypertensive rats. The antihypertensive effects appeared to result from a direct arterial smooth muscle relaxation possibly involving nitric oxide release and membrane hyperpolarization.

O.A. Phillips, Kuwait University

Tribulus als NO-Booster dus. Heel kort gezegd zorgt verhoging van stikstofoxide voor verwijding van de vaten, wat leidt tot betere zuurstofopname wat weer leidt tot betere prestaties. Naast betere prestaties in de sportschool zou dit weer tot betere prestaties in bed leiden door de verbeterde pomp van bloed naar de penis. Aangezien de onderzoeken hiernaar voornamelijk onder ratten zijn gedaan, zou ik de blauwe pilletjes nog maar niet weggooien als je die normaal nodig hebt om de jongeheer omhoog te krijgen.

Onderzoekers uit Singapore zagen ook een verhoogd libido onder invloed van terestris. Zij keken naar het effect van de steroïde-achtige stof protodioscine in Tribulus op de erectiele functie van 24 konijnen (9).

….indicate that PTN has a proerectile activity. The enhanced relaxant effect observed is probably due to increase in the release of nitric oxide from the endothelium and nitrergic nerve endings, which may account for its claims as an aphrodisiac. However, further study is needed to clarify the precise mechanism of its action.”

P.G. Adaikan, National University of Singapore

Conclusie

Tribulus is net als fenegriek, een kruid waarvan de effecten vaak onderwerp van discussie zijn geweest. De verschillende onderzoeken door de jaren heen hebben de positieve invloed op het libido meermalen bewezen. Dit heeft nagenoeg weinig effect op de spiergroei, wat uit recentere onderzoeken blijkt. Doordat Tribulus een positief effect heeft op de vaatwanden kan het een goed middel zijn wanneer je kampt met potentieproblemen. De aanname dat het een positief effect zou hebben op de testosteronspiegel is niet bewezen uit recentere onderzoeken. Wil je meer spiergroei realiseren dan is suppletie met tribulus daar minder voor geschikt.

Referenties

1. M.D.Ukani. A review on the ayurvadic herb tribulus terestris L.  Anc Sci Life. 1997 Oct-Dec; 17(2): 144–150.
2. C. Saudan et. al.Short term impact of Tribulus terrestris intake on doping control analysis of endogenous steroids.Forensic Sci Int. 2008 Jun 10;178(1):e7-10. Epub 2008 Feb 20.
3. Neychev VK and Mitev VI. The aphrodisiac herb Tribulus terrestris does not influence the androgen production in young men. Journal of Ethnopharmacology. 101.1-3 (2005):319-23.
4. Antonio J et al. The effects of Tribulus terrestris on body composition and exercise performance in resistance-trained males. International Journal of Sport Nutrition & Exercise Metabolism. 10,2 (2000) :208-15.
5. Abeywickrama K, Bean GA. Cytotoxicity of Fusarium species mycotoxins and culture filtrates of Fusarium species isolated from the medicinal plant Tribulus terrestris to mammalian cells.Mycopathologia. 1992 Dec;120(3):189-93.
6. Bourke CA. A novel nigrostriatal dopaminergic disorder in sheep affected by Tribulus terrestris staggers. Research in Veteranary Science. 43,3 (1987) :347-50.
7. Jameel JK et al. Gynaecomastia and the plant product “Tribulis terrestris” Breast. 13,5 (2004) :428-30.
8. Phillips OA et al.Antihypertensive and vasodilator effects of methanolic and aqueous extracts of Tribulus terrestris in rats.J Ethnopharmacol 2006 Apr;104 (3): 351-5.
9. Adaikan PG, Gauthaman K, Prasad RN, Ng SC. Proerectile pharmacological effects of Tribulus terrestris extract on the rabbit corpus cavernosum. Ann Acad Med Singapore. 2000 Jan;29(1):22-6.