Is het gebruiken van photoshop om iemands fysiek optimaal te tonen oneerlijk? Laat je hiermee een onjuiste weergave van de realiteit zien? Wat is ‘photoshoppen’ eigenlijk?
“Photoshop is fake”
Laatst kreeg ik weer eens de vraag: “photoshop je je foto’s ook?”. Het was iemand die mij als fitness fotograaf regelmatig photoshoots ziet doen in de sportschool, maar mijn foto’s nog niet gezien heeft blijkbaar. “Natuurlijk gebruik ik photoshop”, zei ik nogal verbaasd.
“Is dat niet valsspelen?” vroeg hij vervolgens.
Ik moet eerlijk zeggen dat ik toen uit ergernis reageerde:”Tja, ik vind anabolen gebruiken valsspelen”, wetend dat ik niet met een ‘natural’ sprak. Nu was dat ten eerste een stoot onder de gordel. Belangrijker nog; ik zie anabolen gebruik niet als valsspelen, ik speel simpelweg een ander spel. Ik maakte de vergelijking echter niet zomaar. Gebruikers van anabolen maken regelmatig mee hoe hun eigen inspanningen aan de kant worden geschoven met uitspraken als:”Dat komt allemaal uit een potje”. Ik probeerde duidelijk te maken dat ik niet zulke foto’s kon maken zonder het harde werk en de goede fysiek van mijn klanten.
“Photoshoppen”
Het probleem hier lag ten eerste in een verschillende definitie van het woord “photoshoppen”. Ik merkte dat hij hier een heel andere definitie van had dan ik. “photoshoppen” heeft vaak een negatieve associatie. Het wordt vaak genoemd in de context van foto’s waarbij een lichaam bijvoorbeeld dunner gemaakt wordt, ogen die groter gemaakt worden en tanden die witter worden. “Photoshoppen” wordt vaak gezien als visuele vervalsing van de werkelijkheid. Ik snap het ook wel met de voorbeelden mensen die zichzelf groter maken, maar vergeten dat de zee op de achtergrond normaal een strakke horizon hoort te vormen in plaats van op te bollen.
Vorige week las ik over een nieuwe app die er op gericht is om in foto’s te kunnen herkennen of deze bewerkt zijn. Om je zo te kunnen ‘wapenen tegen een vertekend beeld van de realiteit’, ook in de minder duidelijke gevallen zoals hiernaast.
In sommige gevallen is dat beeld van vervalsing van de werkelijkheid dus terecht. Er zijn genoeg gevallen waarin een model zichzelf niet meer zou herkennen door grote aanpassingen. De foto kan dan echter voor een opdrachtgever geschoten zijn die dat helemaal niet belangrijk vindt, maar slechts een bepaald beeld voor ogen heeft.
In de meeste gevallen echter wordt photoshop heel anders ingezet. Photoshop is slechts een middel waardoor ik veel meer mogelijkheden heb om het beeld te realiseren dat ik voor mij zie. Daarmee kan je alle kanten op natuurlijk. Als fitness fotograaf echter wordt ik ingehuurd om iemands harde werk zo mooi mogelijk vast te leggen. Dat is een behoorlijke verantwoordelijkheid als je beseft dat sommigen soms maanden of langer aan trainen en diëten zijn specifiek voor de shoot.
Daarvoor gebruik ik dan ook enerzijds alle middelen om het fysiek van de klant zo goed mogelijk uit te laten komen. Anderzijds heb ik enkele principes waar ik me streng aan houdt.
- De klant moet zichzelf kunnen blijven herkennen en door anderen herkend worden
- Ik maak niemand dunner of groter, de proporties van het lichaam blijven altijd gelijk
Mijn klant wilt immers foto’s van zichzelf en niet van een fantasiefiguur in mijn hoofd. Als model wil je achteraf ook trots zijn op het feit dat jouw harde werk tot dat resultaat heeft geleid en je figuur niet voor 80% door photoshop bepaald wordt.
Ik zeg dan ook altijd:”Een sixpack kan ik scherper maken en spierdefinitie harder, maar dan moeten die sixpack en spierdefinitie er wel zijn. In veel gevallen maak ik meer aanpassingen aan de achtergrond dan aan het model zelf.
Photoshop fitness
Verfraai ik dan het beeld of vervals ik het? Ik neem je hier graag mee in de stappen die ik neem in de nabewerking van een foto’s zodat je dit zelf kunt beoordelen.
Dit is de onbewerkte foto van een self-shoot die ik vorig jaar gedaan heb.
Ik werk zoals zoveel fotografen met zowel Lightroom en Photoshop, beide van Adobe (aan wie ik op geen enkele wijze verbonden ben anders dan als gebruiker). Lightroom wordt gebruikt als catalogus voor al mijn foto’s en voor de eerste basis bewerkingen wat de belichting betreft. Vooral het contrast tussen licht en donker bekijk ik hier. Ook doe ik hierin al een stap ter verscherping van de spierdefinitie. Dit doe ik door lokaal bij de spieren het verschil tussen schaduw en lichte tonen te vergroten. Dit contrast bepaalt immers hoe diep de lijnen ogen. Ik heb dit contrast natuurlijk al zo groot mogelijk gemaakt met mijn belichting tijdens het fotograferen.
Vervolgens breng ik de foto naar photoshop waar de grotere aanpassingen gedaan worden. Eerst kijk ik naar de ‘crop’, de verhoudingen van de foto. Snij ik er een stuk af ergens, of plak ik er een stuk bij (dat laatste is natuurlijk een stuk lastiger afhankelijk van de achtergrond). Om die laatste mogelijkheid te hebben, doe ik dit in photoshop, alleen het snijden had ook in Lightroom gekund. In dit geval heb ik één flitser gebruikt (van boven) en waren de andere twee flitsers aan de kant uitgeschakeld. Die had ik natuurlijk even aan de kant kunnen schuiven, maar dat zou de shoot vertragen. Je hebt vaak de keuze tussen iets tijdens de shoot aanpassen of achteraf. Puriteinse fotografen zullen zoveel mogelijk willen doen tijdens de shoot en zo min mogelijk achteraf. Ik kijk vooral wat de minste tijd kost, met name tijdens de shoot (om zoveel mogelijk shots
te kunnen maken).
Mijn volgende stap is het verwijderen van alles op de achtergrond. In de studio is dat vaak mijn eigen belichting of de rand van een achtergrond scherm. Ik moet natuurlijk het hele lichaam in beeld krijgen en vrij ‘wijd’ schieten waardoor je al snel zaken in beeld krijgt die je niet wilt zien. Mijn belichting moest in dit geval zo dichtbij en ik wist dan ook al dat ik dit achteraf zou verhelpen. Op locatie kan je denken aan allerlei afleidende zaken op de achtergrond; een stopcontact op de muur, iemand die op de achtergrond in de sportschool loopt, een auto die net langsrijdt op het moment dat je een mooie foto hebt gemaakt etc.
Dan pas ga ik met het model zelf aan de slag. Ook bij het model begin ik weer met het verwijderen van zaken die je liever niet wilt zien. Hier kan je discussiëren in hoeverre hiermee de realiteit wordt vertekend. Soms corrigeer ik hier wat ik zelf heb veroorzaakt. Het hoge contrast voor de spierdefinitie kan bijvoorbeeld ook zorgen voor meer contrast in bijvoorbeeld rimpels of wallen onder de ogen. Dit kan ik verhelpen met een extra flitser naast de twee tot drie flitsers die ik al gebruik, maar dat kost op locatie veel meer tijd dan achteraf aanpassen. In andere gevallen kan de klant net die week een vervelende puist in het gezicht hebben, daarvan zal niemand het vreemd vinden dat je die verwijdert. Iemand met veel acne echter is niet meer herkenbaar als je alle acne verwijdert, dus dan verwijder ik vaak de helft en maak ik de rest minder zichtbaar. Herkenbaar maar al meer verwijderd van de werkelijkheid.
Verder kan je aan van alles denken; losse haarplukjes, een etiketje dat uitsteekt, alles dat op een vervelende manier de aandacht afleidt.
Dan pas ga ik aan de slag met ‘verbeteringen’. De eerste stap bestaat uit een serie van handelingen om spierdefinitie te vergroten. Een methode die ik zelf ontwikkeld heb en als standaard actie kan uitvoeren in photoshop. Vervolgens kan ik dit effect handmatig toepassen op de plekken waar ik wil. Anders dan een filter dat over je hele foto wordt gelegd, worden de effecten die ik gebruik meestal toegepast op specifieke delen van de foto.
Soms kan ik hierna zorgen voor een soort glanslaagje voor een mooie uitstraling.
Hierna kan ik kijken naar de algemene kleurverdeling en kan ik ervoor kiezen om bijvoorbeeld de achtergrond een andere tint te geven dan het model.
Tot slot verscherp ik sommigen zaken, voor meer scherpte. Bijvoorbeeld wel de ogen, maar juist niet de huid.
Dit zijn slechts de stappen die ik vrij standaard toepas voor fitness fotografie. Er zijn nog tientallen andere aanpassingen die ik, afhankelijk van de foto, kan gebruiken. Je kunt je voorstellen dat ik na al dat maatwerk nooit vrolijk wordt als ik zie dat iemand hier dan een Instagram filter overheen gooit. Dat voelt voor mij een beetje zoals het voor een chefkop in een vijfsterren-restaurant moet voelen wanneer iemand ketchup over zijn creatie gooit.
De grootste aanpassingen doe ik meestal in de achtergrond. In gevallen waarin ik de hele achtergond vervang bijvoorbeeld zoals bij onderstaande foto die gemaakt is op een grijze dag.
Nep of niet?
Ik mag dus hopen dat iemand ziet dat ik nogal veel tijd in nabewerking steek. Twee tot vier keer zoveel tijd als in de shoot zelf gemiddeld. Ik zie het als een belangrijk onderdeel van mijn proces als kunstenaar, hoe pretentieus dat ook moge klinken.
Is dit een vertekend beeld? Ja, als het geen verschil maakte had ik het immers niet gedaan. Maakt het een bereikbaar fysiek onhaalbaar? Dat denk ik niet. Ik zou deze zelfde stappen kunnen maken met de foto van een persoon die ongetraind is en die daarmee niet opeens in een bodybuilder veranderen.
Dat betekent ook niet dat het een ‘realistisch beeld’ is. De klanten waarmee ik werk zijn niet bepaald een weergave van de gemiddelde Nederlander wat shape betreft. De meesten moeten hier keihard voor werken en vaak is het letterlijk en figuurlijk een moment-opname. Of het beeld dat ik toon in mijn foto’s voor een ander haalbaar is, zal in veel grotere mate bepaald worden door het model en door de potentie van de kijker dan door mijn nabewerking. De belichting speelt hierin bovendien ook een veel grotere rol dan de nabewerking. Daar heb ik echter al een apart artikel aan gewijd.
De app Check Mate is binnenkort te downloaden en zou dus kunnen aantonen of een foto bewerkt is door bijvoorbeeld Instagram filters en Photoshop. Ik hoop duidelijk gemaakt te hebben dat daar nogal wat verschil in kan zitten en het woord “bewerken” een zeer ruim begrip is. Bewerkt staat niet gelijk aan nep. Ik ben dan ook benieuwd wat de app precies aan inzicht zal bieden.
