De titel klinkt misschien niet heel positief, maar de conclusie kan bemoedigend zijn. Als een hoger gewicht de enige reden is dat zwarte Amerikanen vaker diabetes hebben dan valt hier meer aan te doen. In theorie althans. In praktijk is er een reden voor het hogere gewicht.
“Vast die Afrikaanse genen”
Als ik weer eens aan iemand toe moet geven dat ik eigenlijk niets doe voor een laag vetpercentage dan is vaak de reactie:”Vast de Afrikaanse genen”. Bij die “Afrikaanse genen” passen vaak een aantal stereotypen zoals “droog”, “gespierd”, “groot geschapen” en “goede danser”. Persoonlijk kan ik zeggen dat een dergelijk stereotype voor “de Afrikaan” niet klopt. Ik ben namelijk een waardeloze danser en ik vind het lullig alleen die mindere eigenschap aan mijn Nederlandse genen te wijten.
Maar ook statistisch kloppen een aantal andere stereotypen niet (hoewel Nigeria volgens sommigen inderdaad in de zone voor grootste gemiddelde penislengte ligt) [1]. Geen idee hoe dat met de verondersteld grote billen van vrouwen zit. Mocht dat aantoonbaar in cijfers zijn dan zou me dat echter niet verbazen, om dezelfde reden dat het beeld van de “droge” Afrikaanse genen steeds minder klopt. Hun gemiddelde gewicht neemt sneller toe. In ieder geval wat betreft de V.S. waar zwarte mensen blijkbaar sneller zijn gestegen in gewicht dan witte mensen.
Donkere mensen vaker diabetes
Dat mensen met een kleurtje vaker diabetes hebben, is een bekend feit. De oorzaak daarvoor wordt zowel gezocht in genetische factoren als omgevingsfactoren. Zo lezen we onder andere op de site van het diabetesfonds [2]:
Mensen met een Surinaams-Hindostaanse, Turkse en Marokkaanse afkomst hebben meer aanleg voor diabetes, blijkt uit onderzoek.
Er wordt ook gelinkt naar een bron (‘kijkopdiabetes.nl’) hoewel ik daar geen onderzoeken aantref. Wel de volgende tekst [3]:
Uit onderzoek is gebleken dat Surinaamse mensen in Nederland, net als andere migranten groepen, een groter risico hebben om diabetes te krijgen. Gevoeligheid voor de ziekte speelt hierbij een rol, maar ook overgewicht door een andere leefwijze is een belangrijke oorzaak. Diabetes type 2 komt vooral bij mensen boven de 45 voor, maar bij Hindoestaanse mensen ligt de risicoleeftijd al bij 35.
Mogelijk komen deze conclusie uit de HELIUS studie waaruit bleek dat bevolkingsgroepen met een migratieachtergrond vaker diabetes hebben [5]. In dat onderzoek werd de data bekeken van 202 autochtone Nederlanders, 206 Surinaamse Hindoestanen, 205 Surinamers van Afrikaanse komaf, 215 Turken en 213 Marokkanen.
Een vergelijkbare conclusie wordt in de V.S. gemaakt als het gaat om de Afro-Amerikaans bevolking. Ook in die groep ziet men een hogere prevalentie van diabetes dan bijvoorbeeld onder de witte bevolking in Amerika. Ook daar wordt dit normaal geweten aan een combinatie van erfelijke en omgevingsfactoren.
Recent onderzoek laat echter zien dat alleen de omgevingsfactoren deze hogere cijfers verklaren en dat zwarte mensen dus helemaal geen hogere, biologische, aanleg hebben voor diabetes. Slechtere omstandigheden zouden leiden tot slechtere eetgewoonten en minder beweging. Het resultaat is dat zwarte mensen in de V.S. hierdoor sneller in gewicht zijn gestegen dan de witte bevolking. Dit verschil in overwicht blijkt volgens het onderzoek genoeg om het verschil in prevalentie van diabetes te verklaren.
Hoger gewicht enige verklaring
Het onderzoek van Northwestern University komt tot de verassende conclusie dat zwarte mensen en witte mensen evenveel kans hebben op diabetes wanneer rekening wordt gehouden met alle biologische risico factoren [3]. De bevindingen gaan in tegen de lang geldende gedachte dat er een (onverklaarbare) genetische reden is dat op middelbare leeftijd zwarte Amerikanen twee keer zo vaak diabetes hebben als witte Amerikanen. Het onderzoek werd vorige maand gepubliceerd in JAMA (The Journal of the American Medical Association) [4].
Obesity is driving these differences. The findings surprised us, because for the past 20 years there was a narrative that there must be something we haven’t found that was causing this higher rate.
Mercedes Carnethon, associate professor preventive medicine, Northwestern University Feinberg School of Medicine
Eerdere onderzoeken die wel hogere diabetes cijfers aantoonden in de zwarte bevolking hielden hierbij rekening met zaken als overgewicht en sociaal economische status. De onderzoekers van Northwestern University gingen een stap verder door rekening te houden met meer biologische factoren zoals BMI, vet rond de middel, bloedsuiker, lipiden, bloeddruk en longfunctie. Wanneer voor al deze factoren werd gecorrigeerd, bleek de kans op diabetes gelijk tussen zwarte vrouwen en witte vrouwen. Als niet werd gecorrigeerd voor deze factoren dan was de kans dat zwarte vrouwen diabetes hadden drie keer zo hoog.
Blacks gained more weight over time. It was the accumulation of this and other risk factors that eliminated the so-called mysterious cause of the disparity.
De reden dat andere studies tot de verkeerde conclusie zouden komen, ondanks het corrigeerden op factoren als overgewicht, dieet en fysieke activiteit, zou komen doordat deze op één moment werden gemeten. Deze zaken kunnen veranderen naarmate de tijd verstrijkt en deze veranderingen kunnen volgens de onderzoekers van Northwestern verschillen in grootte per ras.
Het belang van de studie zou dan ook groot zijn, met name in de V.S. waar diabetes steeds vaker voorkomt in jonge zwarte mensen tussen de 10 en 19 jaar oud. De onderzoekers verwijzen in dit kader naar eerdere studies waaruit blijkt dat in deze groep het aantal mensen met diabetes jaarlijks met 6 procent toeneemt. In de witte bevolking van dezelfde leeftijd bleef dit constant.
“Gewoon” aan het overgewicht werken
Hoewel het goede nieuws dus is dat zwarte mensen geen aangeboren verhoogd risico op diabetes hebben, betekent het niet dat de oplossing makkelijk is. Alle omstandigheden die ervoor zorgen dat sommige sociaal economische en culture groepen minder toegang hebben tot gezonde voeding en mogelijkheden om meer te bewegen, zijn niet makkelijk te veranderen. Het onderzoek toont aan dat het weinig zin heeft verder te zoeken naar biologische verschillen die de grotere getallen van diabetespatiënten in donkere mensen verklaren. Het laat zien dat de gebruikelijke inspanningen om mensen tot een gezondere lifestyle en gewicht te brengen ook in deze doelgroep kunnen voldoen om de kans op diabetes in dezelfde mate te verlagen. Dan moeten die inspanningen wel succesvol zijn en dat blijkt in sommige groepen dus moeilijker te zijn.
Overgewicht of ander gewicht?
Behalve omstandigheden die ervoor zorgen dat je moeilijker tot een gezond gewicht komt, kan je ook rekening houden met een andere definitie voor ‘een gezond gewicht’. Het verschil in toename in gewicht bleek in het onderzoek van Northwestern groter tussen zwarte en witte vrouwen dan tussen zwarte en witte mannen. Bij mij schoot de vraag te binnen in hoeverre schoonheidsideaal een rol kan spelen.
Hoe zit dat bijvoorbeeld met het cliché dat zwarte mannen van een grote kont houden, wat logischerwijze verband zou houden met een hoger gewicht? Dat cliché blijkt volgens een onderzoek uit 2007 niet te kloppen [6]. Voor de duidelijkheid “Baby got back” van Sir Mix-a-lot kwam al uit in 1992. Uit het onderzoek van de American University in Washington houden zwarte mannen niet zozeer van een grote kont, maar van een mooi gevormde kont. Zwarte mannen hechtten in het onderzoek meer waarde aan een lage middel heup ratio dan witte mannen. Een ‘goed gevormde kont’ kan uitkomst zijn van zowel een smalle taille met ‘normale’ billen, of een grotere taille met grotere billen. Zwarte mannen bleken voorkeur te hebben voor de eerste optie. Hoewel ze meer belang hechtten aan de middel heup ratio gaven ze, net als de witte mannen, voorkeur aan vrouwen met een normaal of laag gewicht.
Het is misschien een voorbeeld van independant ladies want diverse onderzoeken laten zien dat Afro Amerikaanse vrouwen zich over het algemeen veel minder zorgen maken over hun gewicht dan witte vrouwen [6,7]. Studies waar bijvoorbeeld uit blijkt dat Afro Amerikaanse vrouwen een wat hoger gewicht zien bij hun schoonheidsideaal [8,9]. Andere voorbeelden zijn studies waaruit blijkt dat ze zich minder zorgen maken om hun dieet, gewichtsschommelingen en lichaamsvet [10].
Dat heeft natuurlijk veel positieve kanten. Afro Amerikaanse vrouwen zijn volgens een onderzoek uit 2008 minder snel geneigd ‘het schoonheidsideaal’ op zichzelf te betrekken [8]. Minder druk dus om aan een bepaald ideaal te voldoen. Bovendien bleek dat juist zwarte vrouwen met een hoger gewicht vaker tevreden waren op specifieke lichaamsdelen [11].
Verschillende wegen kunnen dus tot overgewicht leiden. De bekende cirkel van eten – schuldig voelen – meer eten, zou je onder zwarte (Amerikaanse) vrouwen dus mogelijk minder vaak verwachten. Aan de andere kant kan je je afvragen in hoeverre het een voordeel is als je je geen zorgen maakt over je gewicht terwijl je arts daar mogelijk anders over denkt.
Referenties
- targetmap.com/viewer.aspx?reportId=42254
- diabetesfonds.nl/over-diabetes/heb-ik-diabetes/wie-loopt-meer-risico-op-diabetes
- kijkopdiabetes.nl/publiek/index.php/info-voor-surinamers
- Michael P. Bancks, Kiarri Kershaw, April P. Carson, Penny Gordon-Larsen, Pamela J. Schreiner, Mercedes R. Carnethon. Association of Modifiable Risk Factors in Young Adulthood With Racial Disparity in Incident Type 2 Diabetes During Middle Adulthood. JAMA, 2017; 318 (24): 2457 DOI: 10.1001/jama.2017.19546
- M Muilwijk, C Celis-Morales, M Nicolaou, MB Snijder, JMR Gill, IGM van Valkengoed. Plasma cholesteryl ester fatty acids do not mediate the association of ethnicity with type 2 diabetes: results from the HELIUS study. Mol Nutr Food Res 2017 Oct 5 [Epub ahead of print].
- Freedman REK, Carter MM, Sbrocco T, Gray JJ. Do men hold African-American and Caucasian women to different standards of beauty? Eating behaviors. 2007;8(3):319-333. doi:10.1016/j.eatbeh.2006.11.008.
- Cultural body shape ideals and eating disorder symptoms among White, Latina, and Black college women. Gordon KH, Castro Y, Sitnikov L, Holm-Denoma JM Cultur Divers Ethnic Minor Psychol. 2010 Apr; 16(2):135-43.
- Bulimic symptoms and body image dissatisfaction in college women: more affected by climate or race? Lokken KL, Worthy SL, Ferraro FR, Attmann J
J Psychol. 2008 Jul; 142(4):386-94. - Cash TF, Pruzinsky T. Body Image: A handbook of theory, research, and clinical practice. New York, NY: Guilford Press; 2002
- Rucker CE, Cash TF. Body image, body-size perceptions, and eating behaviors among African American and White college women. International Journal of Eating Disorders. 1992;12:291–299.
- Falconer JW, Neville HA. African American college women’s body image: An examination of body mass, African self-consciousness, and skin color satisfaction. Psychology of Women Quarterly. 2000;24:236–243.
