Onderzoekers van de Brigham Young University hebben aangetoond dat stress net zo slecht kan zijn voor de darmen als een slecht dieet. In vrouwelijke muizen althans.
“Gestresste darmen”
Berichten over stress zijn nooit zo leuk. Dat stress slecht is op talloze manieren dat weten de meesten wel. Maar wat doe je er dan vervolgens mee? Stress ‘overkomt’ je immers vaak uit situaties die je niet snel kunt vermijden. Wanneer we praten over (negatieve) stress dan bedoelen we vaak situatie waarin we boven onze capaciteit moeten handelen. Situaties waarover we geen controle hebben. Berichtgeving over de nadelige effecten van stress, waar je vervolgens weinig mee denkt te kunnen, vormen op die manier al een stressfactor op zich.
Bij deze dan ook mijn excuses voor dit artikel over het zoveelste bewijs dat stress een slechte invloed heeft op je gezondheid.
Laura Bridgewater van de Brigham Young University ontdekte dat vrouwelijke muizen die aan stressfactoren werden blootgesteld, veranderingen ondergingen in de darmbacteriën die noodzakelijk zijn voor de spijsvertering en metabole gezondheid. Deze veranderingen leken op de aanpassingen die darmbacteriën vertonen na het eten van een dieet hoog in vetten.
Stress can be harmful in a lot of ways, but this research is novel in that it ties stress to female-specific changes in the gut microbiota. We sometimes think of stress as a purely psychological phenomenon, but it causes distinct physical changes.
Bridgewater en collega’s van Shanghai Jiao Tong University in China selecteerden een grote groep muizen van 8 weken oud. De helft daarvan, zowel van de mannelijke als de vrouwelijke, werd op een dieet geplaatst dat uit veel vetten bestond (60% vetten, 20% koolhydraten en 20% vetten). In grafiek b zie je wat dit met het gewicht deed van de muizen (rode lijnen = dieet hoog in vetten). Na 16 weken werden alle muizen blootgesteld aan ‘chronisch en onvoorspelbare milde stress’ gedurende 18 dagen.
Een beetje als een maand werk op een gemiddeld kantoor zou je dan denken. Dat klopt als je ergens werkt waar je 18 uur lang op een natte stoel moet zitten, gedwongen wordt 5 minuten in koud of heet water te zwemmen, het hele kantoor 18 keer heen en weer gekanteld wordt of verduisterd wordt terwijl je ’s nachts juist in een fel verlichte kamer moet slapen. Als dat niet genoeg is om gestrest te worden krijg je ook nog de hele dag het tikkende geluid van de hakken van je gevreesde baas te horen en diens slechte deo te ruiken. Dat is een beetje de ervaring van de muizen in het onderzoek.
Aan de hand van bewegingen in een open ruimte en in een verhoogd open doolhof (veel gebruikte methode om gedragingen in muizen te meten) werd vastgesteld hoe opgewonden/angstig (anxiety test) de muizen waren. Zowel tijdens het eventuele dieet en later tijdens de letterlijke stresstesten.
Vervolgens werden de keutels onderzocht op darmbacteriën voor en na de stresstest om te zien hoe deze waren beïnvloed door het eventuele dieet en de stress.
Mickey stress vs. Minnie stress
Er waren een paar grote verschillen tussen de geslachten. De mannetjes kwamen in de eerste week van het dieet al flink aan terwijl dit bij de vrouwtjes pas in week drie begon toe te nemen. De mannentjes die ‘het vette dieet’ volgden vertoonden minder angstgevoelens dan de vrouwtjes. Het meest interessante echter was de verschillende manier waarop de darmbacteriën reageerden op de stress.
In de vrouwtjes muizen die een normaal dieet hadden gevolgd, zagen de onderzoekers na de stresstesten een zelfde verandering in de darmbacteriën als gezien werd na een dieet hoog in vetten. In de mannetjes muizen zagen ze deze verandering echter niet.
Hoewel mensen normaal niet in hun kooi geschud worden of in een doolhof worden gedumpt denken de onderzoekers dat hun bevindingen ook voor mensen van belang zijn.
In society, women tend to have higher rates of depression and anxiety, which are linked to stress. This study suggests that a possible source of the gender discrepancy may be the different ways gut microbiota responds to stress in males vs. females
Het is al langer bekend dat mannen en vrouwen anders reageren op stress, zowel hormonaal als qua respons in het zenuwstelsel. Nu weten we dat onze darmflora en daarmee mogelijk ook de spijsvertering en het metabolisme kunnen veranderen in vrouwen onder stress. Voor zover deze resultaten zich laten vertalen naar mensen natuurlijk.
Stress, dus?
We hebben verschillende artikelen over het bestrijden van stress geschreven. Zelf zijn we dan vooral bezorgd om onze spaarzaam opgebouwde spieren en de invloed van bijvoorbeeld het stresshormoon cortisol. Zoals in het artikel ‘spierafbraak door stress’. Maar de tips die daar in staan, kunnen je ook helpen als je je nu opeens zorgen maakt om je darmen.
Er zijn talloze manieren om de stress te verlichten. Het begint echter bij het erkennen van het belang van ontspanning en stressverlichting. Iets waar je tijd voor vrij moet maken, net als trainen. Iets waar je achter komt als je voor het eerst probeert te mediteren en beseft hoe moeilijk het is om niets te toen.
Referenties
- Laura C. Bridgewater, Chenhong Zhang, Yanqiu Wu, Weiwei Hu, Qianpeng Zhang, Jing Wang, Shengtian Li, Liping Zhao. Gender-based differences in host behavior and gut microbiota composition in response to high fat diet and stress in a mouse model. Scientific Reports, 2017; 7 (1) DOI: 10.1038/s41598-017-11069-4
- Ali, N., Cooperman, C. & Pruessner, J. Sex and gender differences in the suppression of the stress systems: A potential link to anxiety and mood disorders? Psychoneuroendocrinology 61, 63, doi: 10.1016/j.psyneuen.2015.07.562 (2015).
