Maaglediging is het proces waarmee (de bolus van) voeding uit de maag richting de dunne darm gestuurd wordt. Afhankelijk van de type voeding en de persoon kan de snelheid waarmee dit gebeurt aanzienlijk verschillen in tijd. De snelheid van maaglediging is op verschillende manieren van invloed op het gewicht.
Maaglediging en gewicht
Een vertraagde maaglediging leidt tot een lager gewicht. Het duurt langer voordat de maag leeg is waardoor je langer verzadigd bent en minder eet. De voedingstoffen worden bovendien geleidelijker afgegeven wat onder andere bijdraagt aan een stabieler bloedsuiker en daarmee stabielere afgifte van insuline en IGF-1 (die beide onder andere de opslag van vetten bevorderen).
Zo kunnen mensen met een vertraagde maaglediging bijvoorbeeld moeite hebben om genoeg te eten omdat een gemiddeld maaltijd er bijvoorbeeld 7 uur in plaats van 3 uur over doet om door de maag verwerkt te worden. Omgekeerd kan een versnelde maaglediging tot overgewicht leiden doordat je sneller honger en grotere schommelingen in je suikerspiegel hebt.
Het zijn slechts twee voorbeelden, er zijn nog meer bekende en minder bekende factoren die de snelheid van maaglediging van invloed maken op het gewicht. Het kunnen sturen op deze maaglediging kan dan ook een middel zijn om te sturen op het gewicht.
Type voeding
Ik heb nooit de snelheid van mijn persoonlijke maaglediging laten testen, maar ik heb zo mijn vermoedens dat deze relatief traag is. Zonder mijn dieet voor een groot deel in te vullen met vloeibare voeding kom ik niet aan de benodigde hoeveelheid calorieën voor mijn doelstelling. Een weekje zonder mijn vertrouwde koude melk met brinta en shakes van kwark met banaan kost me al snel enkele kilo’s. Als ik die brinta als dikker pap zou moeten eten, of hele bananen en bakken kwark dan zou niet aan een kwart van dezelfde hoeveelheid komen.
Dat kan natuurlijk met gemak en gewenning te maken hebben, maar de snelheid van maaglediging kan hier ook een grote rol in spelen. De snelheid van maaglediging is namelijk hoger bij vloeibare voeding en trager bij vaste(re) voeding [1]. Hoe wateriger, hoe sneller.
Mijn shakes van 250 ml kwark, 200ml water of melk en een hele banaan zorgen dus voor een korter verzadigingsgevoel dan in vaste vorm. De blender heeft al een deel van het werk van de maag gedaan. Handig in mijn geval, minder handig als je shakes gebruikt ter vervanging van een maaltijd om af te vallen.
Als je dus wilt afvallen doe je er in ieder geval goed aan zoete drankjes te laten staan. Dat wist je natuurlijk al, maar nu heb je een extra reden. Maaltijden in een vaste(re) vorm zorgen voor een langer verzadigingsgevoel en dus een meer geleidelijke afgifte van de voedingsstoffen.
Medicatie
Er zijn ook rigoureuzere methoden om de snelheid van de maaglediging te vertragen. Deze week verschenen de resultaten van een onderzoek naar de effecten van Liraglutide in The Lancet Gastroenterology & Hepatology [2].Liraglutide is een medicijn gericht op de behandeling van diabetes type 2. In de randomized double blind studie bleek het succesvoller te zijn dan een placebo in het vertragen van de maaglediging en het verlagen van het gewicht in een testgroep.
Veertig volwassen tussen de 18 en 65 kregen 16 weken lang Liraglutide geïnjecteerd of een placebo. De deelnemers waren gezond afgezien van overgewicht (minimaal BMI van 30). De groepen werden verdeeld over een testgroep en placebogroep. Beide groepen werden op een gestandaardiseerd dieet geplaatst. Ook kregen ze hulp gericht op gedragsverandering voor op gewichtsverlies.
De dosis Liraglutide werd 5 weken lang iedere week verhoogd en vervolgens doorgezet tot week 16. Na 5 en 16 weken werd de snelheid van maaglediging gemeten ten opzichte van de beginwaarde. Als secundaire uitkomst werd ook naar het gewicht van de deelnemers gekeken. Na 5 weken was de placebogroep gemiddeld 0,6 kilo afgevallen en de testgroep 3,7kg. Na 16 weken was de testgroep gemiddeld 5,3kg afgevallen en de placebogroep 2,5kg.
De maaglediging had voor een grote vertraging van de maaglediging gezorgd en deze vertraging stond in verband met het gewichtsverlies. In de testgroep werd deze na 5 weken gemiddeld met 71 minuten vertraagd. Bijna een uur langer dus om voedingsstoffen te verwerken en weer een hongergevoel op te wekken. In de placebo groep vertraagde de maaglediging gemiddeld met 4 minuten hoewel er ook mensen tussen zaten bij wie deze versneld was. In de testgroep echter was de maaglediging bij iedereen vertraagd na 5 weken. Na 16 weken was de maaglediging in de testgroep met een half uur vertraagd en nauwelijks veranderd in de placebogroep.
Als dit medicijn voor gewichtsverlies gebruikt zou kunnen worden dan zou volgens de onderzoekers de maaglediging na 5 weken een goede indicatie zijn of dit medicijn werkt voor de persoon in kwestie. Indien er een groot genoeg effect is op de snelheid van maaglediging dan zou het medicijn succesvol moeten kunnen bijdragen aan gewichtsverlies.
Referenties
- Bonner JJ, Vajjah P, Abduljalil K, Jamei M, Rostami-Hodjegan A, Tucker GT, Johnson TN. Does age affect gastric emptying time? A model-based meta-analysis of data from premature neonates through to adults. Biopharm Drug Dispos. 2015 May;36(4):245-57. doi: 10.1002/bdd.1937. Epub 2015 Feb 12. PubMed PMID: 25600493; PubMed Central PMCID: PMC5023994.
- Houssam Halawi, MD et al. Effects of liraglutide on weight, satiation, and gastric functions in obesity: a randomised, placebo-controlled pilot trial. The Lancet Gastroenterology & Hepatology, September 2017 DOI: 10.1016/S2468-1253(17)30285-6
