Verjongen door hoge activiteit? Onderzoekers van Brigham Young University hebben aangetoond dat fysiek zeer actieve mensen het biologisch verouderen op cel-niveau verlagen [1].
Telomeren
De onderzoekers van Brigham probeerden een verklaring te vinden voor het fenomeen dat zeer actieve mensen vaak jonger lijken dan hun leeftijd zou doen vermoeden. Deels kan dit verklaard worden door een gezonder ogend lichaam. Er gebeurt echter op ook celniveau een proces dat veroudering remt in zeer actieve mensen. De onderzoekers ontdekten dat mensen die altijd zeer actief zijn, significant langere telomeren hebben dan minder actieve mensen.
Voor hun onderzoek analyseerden ze de data van 5823 volwassenen die meededen aan de CDC’s National Health and Nutrition Examination Survey, een van de weinige studies waarbij telomeerlengte werd vastgesteld en ook de mate van activiteit van de deelnemers was vastgelegd.
Een telomeer wordt gevormd door dubbelstrengig en deels enkelstrengig DNA, in een jasje van beschermende eiwitten. Telomeer is Grieks voor ‘eindstuk’, ze bevinden zich aan het einde van een chromosoon. Telomeren worden korter naarmate ze ouder worden. Hoe korter ze worden, hoe minder de cel nog in staat is tot deling. Kortere telomeerlengte wordt dan ook in verband gebracht met verouderingsziekten en specifiek met een hoger risico op hart- en vaatziekten [2].
Telomeres are the protein endcaps of our chromosomes. They’re like our biological clock and they’re extremely correlated with age; each time a cell replicates, we lose a tiny bit of the endcaps. Therefore, the older we get, the shorter our telomeres.
Volwassenen met hoge niveau’s van activiteit bleken lengtes van telomeren te hebben die ze op cel-niveau 9 jaar jonger maakten dan mensen die helemaal niet actief waren en 7 jaar jonger dan mensen die gematigd actief waren. ‘Hoge niveau’s van activiteit’ houdt hier in dat vrouwen 30 minuten per dag joggen, vijf dagen per week. Voor mannen is dit 40 minuten. De kortste telomeren werden gevonden in inactieve mensen, die hadden 140 basis paren DNA minder aan het einde van hun telomeren dan zeer actieve mensen. Opvallend genoeg bleek er nauwelijks verschil te zijn tussen mensen die inactief waren of een lage activiteit hadden.
If you want to see a real difference in slowing your biological aging, it appears that a little exercise won’t cut it. You have to work out regularly at high levels.
Alles of niets?
Het goede nieuws is dus dat veroudering op celniveau te vertragen is. Het slechte nieuws is dat je hiervoor een behoorlijke fitnessfreak moet zijn, continu. Je zou ontmoedigd kunnen worden door het feit dat gematigde activiteit slechts een klein voordeel opleverde. En dat is ook jammer natuurlijk. Het betekent echter niet dat je net zo goed niets kunt doen als je niet 5 keer per week een half uur kunt joggen of iets vergelijkbaars. Het betekent alleen dat je dit voordeel van training op cel-niveau niet (volledig) zult behalen.
Er zijn nog genoeg andere voordelen van fysieke activiteit. Niet voor niets schreef ik onlangs nog over een onderzoek waaruit juist bleek dat de ‘alles of niets’ mentaliteit vaak juist tot lagere activiteit en meer frustratie leidt.
Bovendien zijn er meerdere manieren waarop een cel kan verjongen door training. Onlangs schreven we nog over de effecten van HIIT op celniveau.
Referenties
- Larry A. Tucker. Physical activity and telomere length in U.S. men and women: An NHANES investigation. Preventive Medicine, 2017; 100: 145 DOI: 10.1016/j.ypmed.2017.04.027
- (en) Krauss J, Farzaneh-Far R, Puterman E, Na B, Lin J, Epel E, et al. (9 november 2011). Physical fitness and telomere length in patients with coronary heart disease: findings from the Heart and Soul Study. PLoS ONE. 2011;6(11):e26983.. PLoS ONE 6 (11): e26983 .
