Door een hartige bouillon te nemen voorafgaand aan een maaltijd kan je sneller verzadigd raken met minder calorieën. Het kan daarmee een handige tactiek zijn bij het afvallen. Maar moet het nou echt met toegevoegde MSG?
Umami
Er zijn vijf basis smaken zout, zoet, zuur, bitter en hartig. Die laatste wordt ook wel eens met de Japanse naam umami aangeduid.
Ik beschreef deze vijf basis smaken vorig jaar in een artikel over een type hongercel die ontdekt was in de hersenen. Deze cellen, tanycyten, zouden via dezelfde receptoren in de tong werken die een hartige smaak verwerken. Vooral aminozuren zoals glutamaat zorgen voor een hartige smaak. De tanycyten werken dan ook als een soort sensoren die de ontvangst van aminozuren registreren en dit vertalen in verzadiging.
De wetenschappers hoopten dan ook in de toekomst manieren te vinden om deze cellen te activeren. Bijvoorbeeld rechtstreeks met nieuw te ontwikkelen medicatie, maar ook via effectievere diëten.
Een nieuw onderzoek laat zien dat het drinken van een bouillon met monosodium glutamaat voor een maaltijd, misschien een simpele strategie is om dit voor elkaar te krijgen. MSG is een zout van glutamaat. Het is een redelijk omstreden smaakversterker, ook wel bekend als ve tsin. In de Nederlands keuken niet heel veel gebruikt, maar wel in de Aziatische keuken. Hier kennen we het vaak ook uit de Surinaamse keuken, zij het met een andere uitspraak. Handig te weten als je, zoals ik, een Surinaamse vrouw hebt die je naar de winkel stuurt om ‘fietjin’ te halen.
Indicatoren van zelf controle en verzadiging
De onderzoekers keken specifiek naar het effect van een bouillon met MSG op het hongergevoel en de inname van voeding in een specifieke groep. Jonge, gezonde vrouwen die geneigd zijn veel te eten en aan te komen in gewicht. Het onderzoek werd verricht onder vrouwen omdat diens eetlust sterker beïnvloed zou worden door MSG. De aanleg om veel te eten, maakte het een bijzondere doelgroep om het mogelijke preventieve effect op overgewicht te meten.
De link met de tanycyten leg ik zelf. De onderzoekers hebben zich daar totaal niet op gericht. Ze hebben naar drie andere middelen in het laboratorium gekeken om de reactie in de hersenen vast te stellen.
- Een computertest die de zelfbeheersing of zelfcontrole vaststelt
- Buffet waarvan de deelnemers naar eigen inzicht mochten eten terwijl hun kijkrichtingen werden vastgelegd met een speciale bril
- Een functionele hersenscan waarbij de activiteit werd gemeten terwijl de deelnemers een keuze maakten over de te kiezen voeding
Na het drinken van de hartige bouillon met MSG werd de test voor zelfbeheersing beter verricht. Ook bleken ze na het drinken van de bouillon hun blik meer op hun eigen bord te focussen en minder op wat anderen aten. De hersenscan wees uit dat het drinken van de bouillon met MSG de activiteit in de linker prefrontale cortex verhoogde. Dat zou in eerdere onderzoeken geassocieerd zijn met succesvolle zelfcontrole wanneer je beslist wat te eten. Ook slot bleken de vrouwen na het drinken van de bouillon minder verzadigde vetten te eten.
MSG en overgewicht
Het toevoegen van de MSG bleek nodig voor dit effect. Gewone kippenbouillon toonde dit resultaat namelijk niet.
De resultaten zijn opvallend. MSG heeft namelijk helemaal niet zo’n goede reputatie. In het algemeen, maar ook specifiek als het gaat om het effect op lichaamsgewicht. Een Chinees onderzoek uit 2008 toonde een positief verband tussen de hoeveelheid MSG in het dieet en de kans op overgewicht [2]. Ongeveer 5 gram MSG in het dagelijkse dieet verhoogde de kans op overgewicht met een factor van bijna drie. Maar de potentie van MSG om het gewicht te verhogen is al in dierstudies aangetoond sinds de 70-er jaren [3]. Sterker nog, MSG wordt soms doelbewust gebruikt als middel om ratten obese te maken voor onderzoeken naar obesitas [4].
MSG zou de werking van het ‘verzadigingshormoon’ leptine verstoren waardoor verzadiging langer uitblijft. Een eenvoudigere verklaring is dat je meer zou eten omdat het lekkerder is. Uit het Chinese onderzoek bleek echter dat de toename in gewicht bij hoge MSG inname los stond van een toename in calorieën. Leptine speelt echter ook een rol in het metabolisme wat een andere weg naar extra gewicht zou kunnen betekenen. Een trager verbruik kan immers ook zorgen voor een hoger gewicht. In 2008 werd echter ook een onderzoek verricht onder ratten waaruit bleek dat inname van MSG juist zorgde voor een lager gewicht door het energieverbruik te verhogen. Niet bepaald eenduidig dus.
Of het nu een positief of negatief effect heeft, MSG komt in steeds meer voedingsmiddelen voor als smaakversterker (E621). Ik zou dus niet meteen naar de winkel rennen voor een potje fietjin.
Referenties
- Neurocognitive effects of umami: association with eating behavior and food choice. Greta Magerowski, Gabrielle Giacona, Laura Patriarca, Konstantinos Papadopoulos, Paola Garza-Naveda, Joanna Radziejowska & Miguel Alonso-Alonso Neuropsychopharmacology march 2018
- He K. et al, Association of monosodium glutamate intake with overweight in Chinese adults: the INTERMAP Study, Obesity (Silver Spring). 2008 Aug;16(8):1875-80.
- Bunyan J, Murrell EA, Shah PP. The induction of obesity in rodents by means of monosodium glutamate. Br J Nutr. 1976 Jan;35(1):25-39. PubMed PMID: 1106764.
- Gobatto CA, Mello MA, Souza CT, Ribeiro IA. The monosodium glutamate (MSG) obese rat as a model for the study of exercise in obesity. Res Commun Mol Pathol Pharmacol. 2002;111(1-4):89-101. PubMed PMID: 14632317.
- Takashi Kondoh, Kunio Torii, MSG intake suppresses weight gain, fat deposition, and plasma leptin levels in male Sprague–Dawley rats,
Physiology & Behavior, Volume 95, Issues 1–2, 2008,
