Medicatie voor gewichtsverlies? Een medicijn tegen slaapstoornissen zou helpen bij gewichtsverlies door impulsiviteit te verlagen. Bradley Cooper is een fan.
Medicatie voor gewichtsverlies
Als je de moeite hebt genomen verder te lezen dan de titel dan zijn er meerdere reacties mogelijk op dit artikel.
Mogelijk hoor je tijdens het lezen een koor “Hallelujah!!” zingen in je oor. Je slaagt er tot op heden maar niet in om je gewicht onder controle te krijgen en een magisch afvalpil klinkt als muziek in de oren. Sterker nog: je hebt een hele kast gereserveerd voor deze pil en al diens gefaalde voorgangers. Je mantra is “Liever afvallen met wat ik in m’n mond stop dan met wat ik niet in m’n mond stop”.
Of je bent juist iemand met een gezond gewicht en hebt hier hard voor gewerkt. De kans is groot dat je dan denkt:”Afvallen doe je met wilskracht en discipline. Balls to the wall! No excuses, no pain no gain” of een willekeurig andere cliché fitness quote. Als je met veel moeite een berg beklommen hebt, kan je al snel pissig zijn als je bij de top aangekomen ziet dat er een skilift was aan de andere kant.
Ik kan me persoonlijk makkelijker vinden in het sentiment van de tweede groep. Opoffering, discipline en doorzettingsvermogen om je doelen te bereiken.
In de eerste groep moet ik me verplaatsen om ze beter te begrijpen. Omdat blijkt dat de hersenen van mensen met wat we graag zelfcontrole noemen, anders werken dan het brein van mensen die daarmee kampen (op verschillende gebieden). Toch voelt voor mij medicatie om jezelf, bijvoorbeeld wat eten betreft, te beheersen toch een beetje als the darkside. Terecht?
Dit artikel (of het onderzoek dat de aanleiding was) is dan ook geen lofzang over een wondermiddel dat je slechts tijdelijk tegen de prijs van 9,95 incl. een cd van Nick en Simon hier kunt kopen. Het is meer een openingetje om op verjaardagen een leuke discussie te beginnen over de voor- en nadelen van medicatie voor gewichtsverlies.
Impulsiviteit en overgewicht
Over die verschillen in het brein. Een voorbeeld daarvan is impulsiviteit. Onderzoekers van het Imperial College London stellen naar aanleiding van hun onderzoek dat het medicijn Modafinil zou helpen tegen overgewicht door impulsiviteit te verlagen[1]. Voor deze conclusie maken ze enkele bruggetjes:
- Impulsiviteit draagt bij aan een verslaving
- Overgewicht is een vorm van verslaving, de verslaving aan voeding
- Het middel Modafinil werkt tegen impulsiviteit
Dat Modafinil helpt bij overgewicht is niet bewezen in dit onderzoek. Dat was ook niet de opzet. Eerder onderzoek uit 2004 toonde al aan dat mensen die Modafinil gebruikten minder behoefte hadden om te eten. De onderzoekers vergeleken de effecten van Modafinil en amfetaminen op lichaamsgewicht. Beiden leidden tot een lager gewicht. Met Modafinil ging dit echter niet gepaard met een verhoogde hartslag zoals bij de amfetamine [2]. Ook in een later onderzoek uit 2006 naar het effect van Modafinil als antidepressivum bleken de proefpersonen ook af te vallen door het gebruik van Modafinil [3]. Het verband tussen impulsiviteit en verslavingen, zoals een drugsverslaving en alcoholisme, is ook al in eerder onderzoek aangetoond [4]. Meer specifiek het verband tussen impulsiviteit en overgewicht werd aangetoond in 2013 in onderzoek van de Texas A&M University[5].
De onderzoekers van het Imperial College waren vooral benieuwd wat specifiek de rol van impulsiviteit was in het gewichtsverlies veroorzaakt door Modafinil. Impulsiviteit bleek inderdaad verlaagd te zijn bij gebruik van Modafinil. Bij “Impulsiviteit” moet je daarbij vooral denken aan het onvermogen om weerstand te bieden aan gevoelsmatige, ongeplande behoeften.
Limitless
In de film “limitless” beschikt Bradley Cooper over een superieur denkvermogen dankzij een drug die zou zijn gebaseerd op Modafinil. Bij deze is dan ook de ‘Panorma-aanhef’ van dit artikel verklaard. Hoewel je waarschijnlijk niet direct de aandelenbeurzen zult overheersen en multimiljonair zult worden, blijkt Modafinil een gewilde smart drug te zijn onder diverse doelgroepen. Onder studenten wordt het bijvoorbeeld gebruikt om beter te kunnen focussen. Deze focus zou een van de oorzaken van het gewichtsverlies door Modafinil. Eén student vertelt bijvoorbeeld hoe hij de hele dag op één banaan leefde omdat hij door de focus op de studie pas ’s avonds dacht aan eten. Niet bepaald aan te raden, maar het illustratief voor de werking van Modafinil.
Het Amerikaanse leger heeft Modafinil onderzocht als manier om soldaten wakker en alert te houden. Qua bijwerkingen leverde het minder klachten op dan een (minder effectieve doch grote dosis van 600mg) caffeïne [6]. In een eerder artikel schreef ik al over het gebruik van amfetamine als zogenaamde “g0-pill” voor Amerikaanse piloten om ze wakker te houden. Een gebruik dat omstreden werd toen piloten het gebruik van de amfetamine als oorzaak voor bepaalde blunders in actie aanwezen. Amfetamine is dan ook verboden als “go-pill” in het Amerikaanse leger, die rol wordt nu vervuld door Modafinil en Dexedrine[7,8].
Maar niet alleen het Amerikaanse leger gebruikt Modafinil om de troepen alert te houden. Het wordt gebruikt door verschillende legers, van het Vreemdelingenlegioen tot de luchtmacht van india [9-11].
Hacken die hap
Natuurlijk zijn er bijwerkingen, maar die schijnen behoorlijk mee te vallen [kim d]. Vooral zaken als hoofdpijn en misselijkheid worden gemeld door een relatief klein aantal gebruikers. Toch zijn er ook wat enger bijwerkingen die gemeld zijn, zij het in zeldzame gevallen die aan een allergie gerelateerd kunnen zijn. Te denken aan zeer nare huidziekten tot levensbedreigende ontstekingen van organen. Hiernaast zou het immuunsysteem verstoort kunnen raken doordat er meer stresshormoon zou kunnen vrijkomen door Modafinil (wat een van de oorzaken van de extra focus zou kunnen zijn)[12].
Zoals met alle medicatie is de vraag in hoeverre het baadt en in hoeverre het schaadt. Als het om afvallen gaat, ben je snel geneigd te oordelen dat er gezondere manieren zijn om je doel te bereiken. “Gewoon minder eten en meer bewegen”.
De wetenschap ontdekt echter steeds meer over de verschillen in het brein die van invloed zijn op je gewicht. Waarom is dat van belang? Omdat het benadrukt dat we niet allemaal dezelfde pc in ons hoofd hebben en alleen verschillen door de besluiten die we daar mee nemen. Andere software leidt tot andere besluiten. De enige “natuurlijke” manier om die software te overschrijven is door een lange tijd “tegen de code in” te gedragen. In dit geval dus andere voeding dan de software je opdraagt.
Als personal trainer, voedingsconsulent, coach e.d. zal je vooral proberen een gedragsverandering bij je klant teweeg te brengen. Een verandering die lang genoeg duurt om de oude software te overschrijven. Medicatie zoals Modafinil is dan als het veranderen van de code door in te breken in het systeem en deze rechtstreeks te herschrijven. In één klap meer motivatie en focus. Klinkt top. Je blijft echter altijd bang voor bugs en crashes.
Net zoals steeds meer bekend wordt over de werking van die software, wordt er ook steeds meer bekend over “tools om veiliger mee te hacken”. Naarmate de verhouding tussen effectiviteit en veiligheid van een medicijn doorslaat naar de goede kant, zal de drempel om deze middelen te gebruiken en voor te schrijven steeds kleiner worden. Hoe logisch dat ook is, persoonlijk voelt dat voor mij toch niet goed. Maar ja, mijn software is nu eenmaal anders geschreven.
Referenties
- Myutan Kulendran, Laura R. Wingfield, Colin Sugden, Ara Darzi, Ivo Vlaev. Pharmacological manipulation of impulsivity: A randomized controlled trial. Personality and Individual Differences, 2016; 90: 321 DOI: 10.1016/j.paid.2015.11.025
- Makris AP, Rush CR, Frederich RC, Kelly TH. Wake-promoting agents with
different mechanisms of action: comparison of effects of modafinil and
amphetamine on food intake and cardiovascular activity. Appetite. 2004
Apr;42(2):185-95. PubMed PMID: 15010183. - Vaishnavi S, Gadde K, Alamy S, Zhang W, Connor K, Davidson JR. Modafinil for
atypical depression: effects of open-label and double-blind discontinuation
treatment. J Clin Psychopharmacol. 2006 Aug;26(4):373-8. Erratum in: J Clin
Psychopharmacol. 2006 Oct;26(5):523. PubMed PMID: 16855454. - Crews FT, Boettiger CA. Impulsivity, Frontal Lobes and Risk for Addiction. Pharmacology, biochemistry, and behavior. 2009;93(3):237-247. doi:10.1016/j.pbb.2009.04.018.
- Fields SA, Sabet M, Reynolds B. Dimensions of impulsive behavior in obese,
overweight, and healthy-weight adolescents. Appetite. 2013 Nov;70:60-6. doi:
10.1016/j.appet.2013.06.089. PubMed PMID: 23831015. - Adenosine receptors: development of selective agonists and antagonists.Daly JW, Jacobson KA, Ukena D
Prog Clin Biol Res. 1987; 230():41-63 - Taylor GP, Jr; Keys RE (December 1, 2003). “Modafinil and management of aircrew fatigue” (PDF). United States Department of the Air Force. Retrieved September 18, 2009.
- Air Force Special Operations Command Instruction 48–101 (sects. 1.7.4), U.S. Air Force Special Operations Command, November 30, 2012.
- Wheeler B (October 26, 2006). “BBC report on MoD research into modafinil”. BBC News. Retrieved July 4, 2012.
- “MoD’s secret pep pill to keep forces awake”. The Scotsman. February 27, 2005. Retrieved December 31, 2013.
- Pilot pill project”. News – City. PuneMirror. February 16, 2011. Retrieved July 4, 2012.
- Kim D. Practical Use and Risk of Modafinil, a Novel Waking Drug. Environmental Health and Toxicology. 2012;27:e2012007. doi:10.5620/eht.2012.27.e2012007.
- Review Corticotropin-releasing hormone (CRH) as a regulator of waking.Chang FC, Opp MR
Neurosci Biobehav Rev. 2001 Jul; 25(5):445-53.
