Hardlopers krijgen vaak te horen dat hun hobby slecht is voor de knieën. Uit recent onderzoek blijkt echter het tegenovergestelde: hardlopen zou juist goed zijn voor de knieën.
Broscience en hardlopen
Dat hardlopen slecht is voor de knieën is zo’n hardnekkig verhaal dat meer en meer in de categorie ‘broscience’ lijkt te vallen. De simpele verklaring voor het veronderstelde gevaar is dat door de grote druk op het kniegewricht slijtage zou ontstaan (artrose). Klinkt logisch. Tot op de dag van vandaag zijn er dan ook vele fitness docenten en personal trainers die liever andere vormen van cardio adviseren.
Onderzoek heeft dit echter nooit kunnen aantonen. In 2013 werd een epidemiologisch onderzoek gedaan naar de effecten van hardlopen en wandelen. Bijna 75.000 hardlopers en 15.000 wandelaars werden 5 tot 7 jaar gevolgd [1]. In dit opzicht het grootste onderzoek tot nu toe op dit gebied. Hardlopers bleken geen verhoogd risico op artrose te hebben ten opzichte van wandelaars. Ook het regelmatig lopen van marathons bleek het risico niet te verhogen.
Gewicht, of beter gezegd, BMI bleek een grote rol te spelen. Een hoger BMI bleek een hoger risico te bieden. Dit zorgt immers voor meer druk op de gewrichten. Een BMI-stijging van 1 punt betekende een 5% hoger risico op artrose. Het feit dat de hardlopers gemiddeld een lager BMI hadden, verklaarde voor een groot deel het lagere risico.
Whereas other exercise increased Osteoarthritis and hip replacement risk, running significantly reduced their risk due, in part, to running’s association with lower BMI.
P.T. Williams
Vijf jaar eerder concludeerden ook onderzoekers uit Oostenrijk dat hardlopen geen negatief effect heeft op het kniegewricht [2]. Hun onderzoek was echter op kleine schaal uitgevoerd met slechts 7 hardlopers. Zij gebruikten MRI om eventuele schade in kaart te brengen. Ook zei concludeerden dat hardlopen geen risico vormde voor het kraakbeen.
“Hardlopen is goed voor de knieën”
Het meest recente onderzoek op dit gebied gaat een stap verder: hardlopen zou juist een beschermend effect hebben [3].
Amerikaanse onderzoekers van de Brigham Young University keken naar het directe effect van hardlopen. Hiervoor gebruiken ze gezonde hardlopers als proefpersonen die ze een half uur lieten hardlopen. Ze werden met een rolstoel binnengebracht om het effect van activiteiten voorafgaand aan het onderzoek zoveel mogelijk te beperken. De helft van de groep diende als controlegroep en bleef een half uur zitten.
Ze maten het effect met behulp van bloedanalyses, maar ook door het synoviaal vocht te meten (het vocht dat als smering dient voor gewrichten). In het bloed en synoviaal vocht maten ze vervolgens verschillende stoffen. Ze keken vooral naar moleculen die in verband worden gebracht met een ontsteking. Lichte ontstekingen dragen namelijk bij aan de ontwikkeling van artrose [4]. Ze keken zowel naar de type cellen die de kans op een ontsteking vergroten als naar de cellen die deze kans verlagen.
Ook keken ze in het synoviaal vocht naar een stof genaamd cartilage oligomeric matrix protein (COMP). Een stof die de neiging heeft op te stapelen in aangetaste knieën. Mensen met artrose hebben ongeveer veel meer van deze stof in het synoviaal vocht [5].
Ze ontdekten dat na het hardlopen de twee celtypen die bijdragen aan artrose, verlaagd waren ten opzichte van de startwaarde (voor het rennen). Ook zagen ze dat het rennen ook zorgde voor lagere COMP niveau’s in het synoviaal vocht. COMP uit synoviaal vocht bleek voor een deel naar het bloed verplaatst te zijn (waar het al snel wordt afgebroken [6]).
“Zitten slechter voor de knieën dan hardlopen”
Bij de controlegroep die was blijven zitten, gebeurde het omgekeerde. Zowel COMP als de hoeveelheid schadelijke cellen nam toe door een half uur te zitten. Dit hadden de onderzoekers niet verwacht. Als zittende controlegroep hadden ze gelijkblijvende waarden verwacht waarmee de effecten van het rennen vergeleken konden worden.
Zitten zelf echter was dus een schadelijke activiteit als het gaat om de kans op latere gewrichtsklachten.
Conclusie
Het meest recente onderzoek had wel als beperking dat van de 30 deelnemers slechts van 6 het synoviaal vocht afgenomen kon worden. Daarnaast zouden de onderzoekers in vervolgonderzoek graag willen kijken naar de effecten van grotere afstanden.
Dat hardlopen slecht is voor de knieën lijkt inmiddels echter aardig ontkracht. Niet alleen wijst onderzoek niet op schadelijke effecten, het laat juist beschermde effecten zien.
Referenties
- Williams PT. Effects of Running and Walking on Osteoarthritis and Hip Replacement Risk. Medicine and science in sports and exercise. 2013;45(7):1292-1297. doi:10.1249/MSS.0b013e3182885f26.
- Krampla WW, Newrkla SP, Kroener AH, Hruby WF. Changes on magnetic resonance tomography in the knee joints of marathon runners: a 10-year longitudinal study. Skeletal Radiol. 2008 Jul;37(7):619-26. doi: 10.1007/s00256-008-0485-9. PubMed PMID: 18483739.
- Hyldahl RD, Evans A, Kwon S, Ridge ST, Robinson E, Hopkins JT, Seeley MK.
Running decreases knee intra-articular cytokine and cartilage oligomeric matrix
concentrations: a pilot study. Eur J Appl Physiol. 2016 Dec;116(11-12):2305-2314.
PubMed PMID: 27699484. - Davis, J. M., & Matteson, E. L. (2012). My Treatment Approach to Rheumatoid Arthritis. Mayo Clinic Proceedings, 87(7), 659–673. http://doi.org/10.1016/j.mayocp.2012.03.011
- Tseng, Susan, A. Hari Reddi, and Paul E. Di Cesare. “Cartilage Oligomeric Matrix Protein (COMP): A Biomarker of Arthritis.” Biomarker Insights 4 (2009): 33–44. Print.
- Andersson ML, Petersson IF, Karlsson KE, Jonsson EN, Månsson B, Heinegård D, Saxne TDiurnal variation in serum levels of cartilage oligomeric matrix protein in patients with knee osteoarthritis or rheumatoid arthritis. Ann Rheum Dis. 2006 Nov; 65(11):1490-4.
