Een glutenvrij dieet heeft de laatste jaren aan populariteit gewonnen. Behalve dat het veel mensen onnodig een glutenvrij dieet aanhouden, kan dit nadelige gevolgen hebben voor de gezondheid.
Glutenvrij
We zijn altijd op zoek naar zondebokken. Ook in een dieet. Het is natuurlijk ook veel makkelijker één boosdoener als oorzaak van alle kwaad aan te wijzen dan een complexe interactie van talloze factoren. Vroeger was dat vooral vet, tegenwoordig is het vaak suiker dat het moet ontgelden.
Gluten vallen ook in dat rijtje. Ergens wordt er geroepen “Gluten is bad, mmkay” en wereldwijd doet men gluten in de ban. Vroeger hoefde je vervolgens alleen nog maar een Prius te leasen om hooghartig door het leven te gaan. Tegenwoordig blijkt daar een Tesla voor nodig te zijn. Maar ik draaf door.
Gluten zijn een groep eiwitten in sommige granen zoals tarwe. Zo’n 1% van de bevolking kan het eten van gluten darmschade opleveren, terwijl in 5 tot 10 procent sprake kan zijn van een gevoeligheid voor gluten [1]. Effecten daarvan zijn bijvoorbeeld een opgeblazen gevoel en diarree.
Toch probeert bijvoorbeeld in de V.S. een steeds hoger percentage mensen minder gluten of glutenvrij te eten. Maar liefst 30%, veel meer dan het aantal mensen dat daarmee eventuele klachten zou voorkomen. Die mensen die onnodig tarwe vermijden, krijgen daardoor onder andere ook niet de vezels, ijzer, calcium en vitamine B6 binnen die ze daarmee missen [3].
Het blijft dus aan te raden om te raadplegen of er in jouw geval überhaupt reden is om minder of geen gluten te eten. Helemaal als vervangers niet geheel onschuldig blijken.
Minder gluten, meer arsenicum en kwik
Arsenicum (arseen) en kwik zijn metalen die een giftige werking hebben in het lichaam. Rijst heeft de eigenschap deze metalen uit de grond op te nemen. Hoge inname van rijst wordt dan ook gekoppeld aan hogere niveau’s arsenicum en kwik in het lichaam. In een Chinese regio waar veel rijst wordt verbouwd en gegeten én veel kwik in de grond zit, leidt dit tot gevaarlijk hoge niveau’s [4]. Bij normale hoeveelheden rijst, zou dit echter niet tot gevaar moeten leiden.
Mensen die glutenvrij willen eten, maken echter vaak gebruik van vervangers waarin vaak rijst verwerkt is. Uit recent onderzoek blijkt nu dat zij hogere niveau’s arsenicum en kwik in het bloed hebben [5]. Amerikaanse onderzoekers analyseerden de data van 7.471 deelnemers uit een groot bevolkingsonderzoek. Daarvan waren er 73 die hadden aangegeven glutenvrij te eten. Zij bleken twee keer zoveel arseen in hun urine te hebben en significant meer kwik dan anderen. Hoewel de niveau’s nog geen gevaar voor de gezondheid zouden betekenen, waren deze wel hoger dan normale waarden.
The health impacts at this level of exposure are unknown, But people should be aware of what they are eating. They are potentially consuming much more rice than they realize.
-Dr. M. Argos, University of Illinois, Sciencedaily
“Baadt het niet dan schaadt het niet”, gaat dus mogelijk niet op.
Referenties
- Brouns FJPH, van Buul VJ. (2013). Effecten van tarweconsumptie op onze gezondheid. 2013;68(2):7–10.. Ned Tijdschr voor Voeding & Diëtetiek68 (2): 7-10 .
- npd.com/wps/portal/npd/us/news/press-releases/percentage-of-us-adults-trying-to-cut-down-or-avoid-gluten-in-their-diets-reaches-new-high-in-2013-reports-npd/
- livescience.com/36863-gluten-free-diet-healthy.html
- sciencenews.org/blog/science-public/mercury-surprise-rice-can-be-risky
- Bulka, Catherine M. MPH; Davis, Matthew A. PhD; Karagas, Margaret R. PhD; Ahsan, Habibul MD, MMedSc; Argos, Maria
The Unintended Consequences of a Gluten-Free Diet. Epidemiology ahead of print.
