Vorig week bleek uit onderzoek dat boxershorts zorgen voor betere vruchtbaarheid in mannen dan een onderbroek. Dit komt door het verschil in temperatuur van de ballen. Waarom moeten deze eigenijk luchtgekoeld worden? En wat betekent het voor testosteron?
Onder de gordel
Wel eens afgevraagd waarom de teelballen van een man in een zak buiten het lichaam hangen?
Teelballen zijn klieren, organen die stoffen produceren en/of vervoeren. In dit geval testosteron. Teelballen zijn ook gonaden, dat wil zeggen dat ze geslachtscellen vormen. Nogal belangrijke functies die jouw bestaan als man en voorplanting mogelijk maken. Bij een foetus zitten deze nog beschermd in de buikholte tot ongeveer de negende maand van ontwikkeling. Dan ‘dalen ze in’ tot de externe scrotum.
Mannen in MMA kunnen elkaars hoofd tot moes slaan. Een misplaatste tik tegen de ballen kan echter reden zijn om een vechter 5 minuten de tijd te geven om bij te komen. Het is best ironisch dat hetgeen een man een man maakt, tevens zijn meest zwakke plek is. Kon dat zaakje niet netjes in de buik verborgen blijven? Er is echter een reden om dat kwetsbare zaakje buiten het lichaam te hangen. Afhankelijk van je overtuigingen kan je dat zien als een ontwerpfoutje of als onvoltooide evolutie.
Binnenboords of Buitenboords
Dat de teelballen in een zak buiten het lichaam liggen is niet vanzelfsprekend in de natuur. Er zijn zoogdieren met teelballen in een interne balzak, lekker veilig dus. Andere zoogdieren waarbij de teelballen binnen het lichaam blijven, hebben helemaal geen balzak. Sommigen nemen aan dat voorlopers van de mens ook zo’n binnenboords zaakje hadden. De vraag is dan ook waarom dit geëvolueerd is tot een kwetsbare externe balzak bij onder andere de mens.
Koude ballen
De meest aangenomen theorie hiervoor is dat de teelballen beter functioneren bij deze lagere temperatuur. Dat die lagere temperatuur bevorderlijk is voor de kwantiteit en kwaliteit van het zaad is aangetoond.
Om goed te functioneren hebben de teelballen namelijk een lagere temperatuur nodig dan de rest van het lichaam [1]. De ‘behuizing’ is erop gericht deze temperatuur te kunnen reguleren [2,3]. Gemiddeld en afhankelijk van diverse factoren is deze 2 tot 4 graden lager dan de 37 graden in de rest van het lichaam[5]. Speciaal bindweefsel en spieren in de onderbuik kunnen de afstand tussen de teelballen en het lichaam vergroten en verkleinen. Dichterbij het lichaam verhoogt de temperatuur, een grotere afstand zorgt voor verkoeling [5]. Het verschil tussen uit een ijsbad stappen of een warm bad. Overgewicht is overigens in verband gebracht met een hogere temperatuur in de scrotum en daaraan gekoppelde lagere kwaliteit van het zaad [6].
Recent onderzoek heeft aangetoond dat het dragen van luchtige boxershorts zorgt voor een betere vruchtbaarheid in mannen dan een strakke onderbroek [7]. Eigenlijk was dat ook de hele aanleiding van dit artikel, maar ik vond de “waarom?” veel interessanter.
Die behoefte aan een lagere temperatuur kan namelijk ook een evolutionair gevolg zijn in plaats van een oorzaak. Waarom beschikken mensen bijvoorbeeld niet (meer?) over de enzymen die de teelballen laten functioneren bij hogere temperatuur in voorouders met interne testes? En waarom werkt het dan prima in huidige zoogdieren met interne testes?
Grote ballen voor de alpha
Om een of andere reden voel ik me mega mans als ik met 80 kilo tussen mijn benen aan het dippen ben. Ook als in alleen al in het diprek sta en nog niets gedaan heb overigens. Grote ballen staan nu eenmaal symbool voor kracht, moed, mannelijkheid, RTL7 en Durex condooms “voor mannen die orgasmes geven”.
Daarin ligt een andere mogelijke verklaring voor het feit dat de ballen ergens in de evolutie naar buiten zijn verhuisd. De ‘social signal’ hypothese gaat ervan uit dat het zaakje buitenboord hangt om te concurreren met andere mannetjes en op te vallen bij de vrouwtjes. Een dergelijke functie wordt aangetoond in zoogdieren waarbij het scrotum felgekleurd is. Het verklaart echter niet waarom deze in veel zoogdieren onopvallend is en verborgen onder vacht.
Doggy style vs. missionaris
Een verklaring voor de naam ‘missionaris positie’ kan gezocht worden in het koloniale verleden. Missionarissen zouden zich opwinden over het openlijk bedrijven van sex in sommige culturen en de manier waarop dit gebeurde. In de puriteins christelijke gedachte diende sex voor voortplanting en was sex voor plezier zondig. Maar sex is evolutionair natuurlijk zo plezierig gemaakt om de voortplanting te bevorderen. Dat beperkt zich volgens sommigen niet alleen tot de keuze voor de daad, maar ook het resultaat daarvan.
De meeste zoogdieren met externe testes doen het op zijn hondjes. Misschien dat de kerk er daarom niets van moest hebben. Dierlijk is immers instinctief en niet beschaafd. In doggy style kan de clitoris gestimuleerd worden door de ballen en dat moet je als vrome kerkganger niet hebben natuurlijk.
Het vrouwelijke orgasme kan echter de reis van zaad bevorderen en daarmee de kans op bevruchting [1]. Stimulatie van de clitoris vergroot natuurlijk de kans op een orgasme en kan dus indirect bijdragen aan de voortplanting. Dat stukje van het gebod ‘Gaat heen en vermenigvuldig u’ had de kerk nog niet begrepen.
Is dit dan de reden voor onze buitenboords ballen? Veel zoogdieren die geen sex ‘van achteren’ hebben (zoals walvissen), hebben geen externe testes wat deze hypothese aannemelijk maakt.
Hangende ballen een kwestie van tijd?
Zijn hangende ballen een kwestie van tijd? En nee, dan bedoel ik niet dat alles gaat hangen naarmate je ouder wordt. Juist het omgekeerde, wanneer de mens als ras ouder wordt. De eerder genoemde walvissen hebben nu dan wel interne testes, maar ze vertonen aanwijzingen van externe testes in een evolutionair verleden. Dat geldt ook voor schildpadden [1].
Sommigen houden er rekening mee dat de enzymen die gezonde zaadproductie mogelijk maken op hogere temperaturen pas ontstaan zijn nadat in de mens al sprake was van externe testes. Zij draaien het verhaal dus om en vragen zich af waarom sommige zoogdieren ontwikkeld zijn van ‘buiten dragend’ naar ‘binnen dragend’.
Dat lijkt een logischere ontwikkeling, evolutionair gezien. Misschien zijn we als mens gewoon nog niet zo ver. Misschien zullen we ook nooit zover komen gezien we aardig goed zijn geworden in het beschermen van ons zaakje.
Warme ballen en testosteron
Velen zullen totaal niet geïnteresseerd zijn in hun (huidige) kwaliteit van zaad. Niet iedereen heeft een babywens. Maar hoe zit het dan met testosteron? Dat andere belangrijke product dat je teelballen leveren.
Dat is lastig om te zeggen. Je zou denken dat warme(re) ballen net zo min bevorderlijk zijn voor je testosteronproductie als je zaadproductie en de kwaliteit daarvan. Sommige onderzoeken ondersteunen die gedachte. Ander onderzoek echter, lijkt minder overtuigend.
In onderzoek in 1988 werden de ballen van ratten een half uur lang verwarmd tot 41 graden [8]. Dat had 21 dagen later weinig effect op de testosteronproductie. Deze daalde echter significant toen de temperatuur verhoogd werd tussen de 41,5 en 43 graden. Vergelijkbare effecten zag men 11 jaar later. Ook nu bleek het makkelijker om ratten te vinden dan mensen die hun ballen lieten verwarmen tot 43 graden gedurende 15 minuten [9]. Testosteron halveerde bijna en de testes werden 65% lichter. Een daling in testosteron werd ook gezien in zwijnen wanneer werd verwarmd boven de 38% [10]
‘Zittend werk en warme ballen geen invloed op testosteron’
In een uit 2002 onderzoek werd gekeken naar mannen met zittend werk [11]. En zo hebben we dus op één dag twee nadelige gevolgen van zitten benoemd die je misschien nog niet bekend waren. Vanochtend ging het over de gezondheid van je hersenen nu over de gezondheid van je sperma en testosteron. Lang zitten kan namelijk ook de temperatuur van de teelballen verhogen. Het onderzoek uit 2002 toonde aan dat voor iedere verhoging van 1 graad celsius de spermaconcentratie van de mannen met 40% daalde. De testosteronproductie werd echter niet beïnvloed. Dat gold overigens ook voor de kwaliteit van de sperma.
Een jaar later in 2003 volgde echter een ander onderzoek, ditmaal uit Noorwegen. In dat onderzoek bleek dat de totale hoeveelheid testosteron in mannen het hoogst was in de koudste maanden en het laagst in de zomer.
Ik wel echt niet weten wat de implicaties van dergelijke onderzoeken zouden kunnen zijn voor fitness mode voor mannen. Een geventileerde lap aan de voorkant? Een mini airco in je boxers, via usb verbonden met je mobiel? Of kunnen we binnenkort peniskokers van ijs kopen als testosteron booster?
Referenties
- Jones, Richard (2013). Human Reproductive Biology. Academic Press.
- Ivell R. Lifestyle impact and the biology of the human scrotum. Reprod Biol Endocrinol 2007;20:5–15.
- Skandhan KP Valsa J Melta R. Testicular perfusion apparatus. Urologia 2014;15:0.
- Song GS Seo JT. Relationship between ambient temperature and heat flux in the scrotal skin. Int J Androl 2009;32:288–294.
- Kleisner K Ivell R Flegr J. The evolutionary history of testicular externalization and the origin of the scrotum. J Biosci 2010;35:27–37.
- Andrea Garolla, Mario Torino, Paride Miola, Nicola Caretta, Damiano Pizzol, Massimo Menegazzo, Alessandro Bertoldo, Carlo Foresta;Twenty-four-hour monitoring of scrotal temperature in obese men and men with a varicocele as a mirror of spermatogenic function, Human Reproduction, Volume 30, Issue 5, 1 May 2015, Pages 1006–1013
- Lidia Mínguez-Alarcón, Audrey J Gaskins, Yu-Han Chiu, Carmen Messerlian, Paige L Williams, Jennifer B Ford, Irene Souter, Russ Hauser, Jorge E Chavarro; Type of underwear worn and markers of testicular function among men attending a fertility center, Human Reproduction, , dey259,
- Galil KA, Setchell BP. Effects of local heating of the testes on the concentration of testosterone in jugular and testicular venous blood of rats and on testosterone production in vitro. Int J Androl. 1988 Feb;11(1):61-72. PubMed PMID: 3128487.
- Lue, Y et al. Testicular Heat Exposure Enhances the Suppression of Spermatogenesis by Testosterone in Rats: The “Two-Hit” Approach to Male Contraceptive Development. Endoc. 1999; 141(4)
- Stone, BA et al. Effects of acute and chronic testicular hyperthermia on levels of testosterone and corticosteroids in plasma of boars. Animal Reproduction Science. 1984; 7(5): 391-403
- Hjollund, NH et al. Impact of diurnal scrotal temperature on semen quality. Reprod Toxicol. 2002; 16(3): 215-21.
- Svartberg J et al. Seasonal variation of testosterone and waist to hip ratio in men: the Tromsø study. J Clin Endocrinol Metab. 2003; 88(7): 3099-104.
