De mycoproteïne in Quorn zou volgens recent onderzoek tot meer spiergroei leiden dan eiwitten uit melk. Daarmee zou deze vervanger van dierlijke eiwitten een zeer interessant alternatief zijn voor krachtatleten.
Eiwitten voor spiermassa
De rol van eiwitten voor spiermassa is een van de meest besproken onderwerpen op deze blog. De aminozuren in eiwitten zijn de bouwstenen waarmee eiwitten in spiercellen kunnen worden opgebouwd (‘eiwitsynthese’). Spieren zijn continu eiwitten aan het afbreken en bouwen. Welk proces overheerst, bepaalt of je spieren groeien of juist kleiner worden. Beide processen worden door een groot aantal factoren beïnvloed. De hoeveelheid en het type beschikbare aminozuren is zo’n factor.
Eiwitten verschillen onderling in het type en hoeveelheid aminozuren die ze bevatten. Dit maakt verschillende bronnen van eiwitten in meer of mindere mate geschikt voor spiergroei. Dierlijke eiwitten staan daarbij altijd hoog in aanzien omdat ze kwalitatief hoogwaardiger zouden zijn dan plantaardige eiwitten. Daardoor wordt dan ook regelmatig de vraag gesteld of je als vegetariër moeilijker aankomt in spiermassa omdat je ‘de beste’ eiwitten links zou laten liggen.
Mycoproteïne
Uit onderzoek van de University of Exeter blijkt dat mycoproteïne tot een hogere stimulatie van eiwitsynthese (spiergroei) leidt dan eiwitten uit melk.
De onderzoekers vergeleken de mate waarin aminozuren in de eiwitten na inname in de bloedsomloop beschikbaar werden voor opname door de spieren. Aan het onderzoek namen 20 gezonde, getrainde, mannen deel. Dit bekeken ze zowel in rust als na een intensieve training. De mannen kregen na de training ‘melkeiwitten’ of mycoproteine. Melkeiwitten, caseïne en whey, zijn zeer populair onder krachtatleten vanwege hun bijdrage aan spiergroei.
De mannen die de melkeiwitten kregen zagen de eiwitsynthese toenemen met 60%. Een mooie resultaat zou je zeggen. Bij de mannen die mycoproteïne hadden gekregen, was deze toename echter tweemaal zo hoog.
“These results are very encouraging when we consider the desire of some individuals to choose non-animal derived sources of protein to support muscle mass maintenance or adaptations with training,”
Dr Benjamin Wall, Associate Professor of Nutritional Physiology, University of Exeter
Uit hun informatie zou dus blijken dat mycoproteïne tot een grotere stimulatie van spiergroei kan leiden dan dierlijke eiwitten zoals melkeiwitten, in de uren volgend op een training. Vervolgonderzoek zou moeten uitwijzen of deze effecten ook worden gezien in langer durende studies en in verschillende populaties.
In een eerder onderzoek van de universiteit uit 2017 werd al aangetoond dat de biologische beschikbaarheid van de aminozuren uit Quorn vergelijkbaar is met die uit melkeiwitten [2].
Quorn
Goede kans dat je op dit punt denkt:”Heel leuk, maar wat de fuck is mycoproteïne?”
Mycoproteïne is de vorm van eiwitten in de vleesvervanger Quorn. Het is een eiwit dat synthetisch wordt gemaakt door uit een bepaald type schimmel.
Toegegeven, heel smakelijk klinkt dat niet. In de V.S. kwam de producent bij introductie dan ook in de problemen door het ‘een op paddenstoelen gebaseerd product’ te noemen. Dat vond met blijkbaar wat smakelijker klinken. Helaas valt de Fusarium venenatum niet onder paddenstoelen maar onder schimmels.
Het Amerikaanse Center for Science in the Public Interest stelde als bezwaar dat deze schimmel net zoveel lijkt op paddenstoelen als mensen lijken op kwallen. Ook in Groot-Brittannië moesten de labels van Quorn om die reden worden aangepast.
Van schimmels eiwitten maken
De schimmels worden gekweekt in water dat continu van zuurstof wordt voorzien in grote fermentatie tanks. Glucose en stikstof worden toegevoegd als voeding voor de schimmels. Als extra voedingsstoffen voor de consument worden ook vitamines en mineralen toegevoegd. Vervolgens wordt de mycoproteïne hieruit onttrokken en verhit om mogelijk schadelijk RNA te verwijderen.
Vervolgens wordt het gedroogd en gemengd met ei-eiwit. Hiermee bedoel ik dus echt het eiwit van een ei (vandaar dat de term proteïne veel handiger is dan ‘eiwitten’). Dit eiwit uit eieren voegt men toe als bindmiddel. Hierna krijgt het zijn textuur om meer op vlees te lijken en wordt het gedrukt in verschillende vormen. Hierdoor moet het lijken op verschillende vormen van vlees zoals gehakt, burgers en kippenborst.
Het uiteindelijke product is hoog in eiwitten en voedingsvezels en juist laag in verzadigde vetten. Daardoor bevat het ook weinig calorieën vergeleken met echt vlees.
Eco vriendelijke spiergroei
De makers van Quorn zijn al vroeg overgestapt naar het gebruik van eieren van vrije uitloopkippen. Hoewel men de eiwitten uit eieren alleen gebruikte als bindmiddel was dit nodig om het product als geschikt voor vegetariërs te verkopen. Om ook vegans tevreden te stellen zijn er ook Quorn producten waarvoor bijvoorbeeld aardappel eiwit gebruikt wordt als bindmiddel.
Hoe dan ook, een klein deel dierlijke eiwitten als bindmiddel is natuurlijk anders dan wanneer alle eiwitten uit dierlijke bronnen moeten komen. We krijgen vaak genoeg te horen dat we teveel vlees eten eten met zijn allen. Dat dit een te zware belasting is voor het milieu. De carbon footprint van bijvoorbeeld Quorn Fronzen Mince zou 80 procent lager zijn dan die van normale gehakt [3].
“We’re excited to see this data being presented by the University of Exeter at ECSS. In a world where many people are trying to cut back on their meat consumption, either for environmental or health reasons, we’re happy to be able to offer an alternative protein that can provide exceptional nutrition and muscle growth, all while being meat-free.”
Tim Finnigan, Chief Scientific Adviser for Quorn Foods
Niet over één nachts eiwit
Nu zijn er over ieder aspect van eiwitten en hun rol in spiermassa de nodige discussies en meningsverschillen. Ondanks het grote aantal onderzoeken naar eiwitten verschillen onderzoekers nog steeds van mening over de juiste hoeveelheid eiwitten en het meest geschikte type voor spiergroei onder verschillende omstandigheden.
Naar aanleiding van het nieuwsbericht over dit onderzoek zou ik dus nog niet meteen al mijn kipfilet en whey proteïne vervangen door iets dat gekweekt is uit schimmels. Vooral omdat ik nog met veel vragen blijf zitten. Ik zie dat internationaal veel blogs dit bericht overnemen, maar blijkbaar heeft niemand de behoefte de data zelf te bekijken alvorens de conclusie te delen.
Ik vraag me echter af welke ‘melkeiwitten’ zijn gebruikt ter vergelijking. Gaat het bijvoorbeeld om whey of caseïne? En welke doseringen zijn gehanteerd? Was dat wederom 20gram zoals in het onderzoek van 2017. In hoeverre is hier bovendien sprake van mogelijk belangenverstrengeling?Gezien de iniversiteit samenwerkte met Quorn voor dit onderzoek (net als het onderzoek in 2017) kan je dit niet uitsluiten. Helaas is de onderzoeksdata zelf nog niet beschikbaar.
Voorlopig blijf ik dus lekker aan de kip en kwark.
Referenties
- Finnigan TJA, Wall BT, Wilde PJ, Stephens FB, Taylor SL, Freedman MR. Mycoprotein: The Future of Nutritious Nonmeat Protein, a Symposium Review. Curr Dev Nutr. 2019;3(6):nzz021. Published 2019 Apr 4. doi:10.1093/cdn/nzz021
- Dunlop, M., Kilroe, S., Bowtell, J., Finnigan, T., Salmon, D., & Wall, B. (2017). Mycoprotein represents a bioavailable and insulinotropic non-animal-derived dietary protein source: A dose–response study. British Journal of Nutrition, 118(9), 673-685. doi:10.1017/S0007114517002409
- Quorn Frozen Mince certification by the Carbon Trust: “KTP provides carbon footprint certification for Quorn(TM)”. Archived from the original on 29 July 2014.
