Wanneer en waarom trainen met gewichtshefriem

Je kent ze wel. Ze lopen in typische bodybuilding kleding. Strak mouwloos shirt dat op de rug net zo dun is als een string. Brullend rondsmijtend met gewichten nadat ze blijkbaar een dvd-tje van Ronnie Coleman hebben gezien  (“yeah buddy, lightweight!”). Bovendien, wat voor training er voor die dag ook op het programma staat, elke training, de hele training lopen ze met een gewichtshefriem om. “Natuurlijk draag je je riem op de loopband. Stel je voor dat die mooie dame naast je niet ziet dat je een bodybuilder of powerlifter bent!”.

In sommige gevallen verdenk ik sommigen er zelfs van de gewichtshefriem als corset te gebruiken om wel dat strakke shirt te kunnen dragen zonder dat daaronder een uitpuilende buik zichtbaar is.

Uit een enquête van de Mayo Clinic gedaan onder 352 mensen die recreatief aan krachttraining doen, bleek dat een aanzienlijk deel van de  94 mensen die een gewichtshefriem gebruiken deze op verkeerde wijze dan wel op verkeerde momenten gebruikten [1].

Waarom een gewichtshefriem

Er zijn voor- en tegenstanders in de discussie of je een gewichthefsriem zou moeten dragen. In de enquête van de Mayo Clinic werd dan ook gevraagd waarom de riem wel of juist niet gedragen werd (table 2) of juist niet (table 3)

Tot mijn verbazing zijn er maar liefst vier mensen van de 182 die een gewichtshefriem dragen of ooit gedragen hebben tijdens trainen en die zowaar toegeven dit te doen of gedaan te hebben omdat dat “er goed uit ziet”. Niet dat het me verbaast dat ze er zijn, dat was immers mijn uitgangspunt, maar wel dat ze er zelf voor uitkomen.

Het moge echter duidelijk zijn dat het overgrote deel de riem draagt om blessures te voorkomen.

Verkeerde oefening, te weinig gewicht

Zelf gebruik ik alleen de riem wanneer ik deze echt denk nodig te hebben. Je zal me dus geen riem zien dragen terwijl ik geïsoleerd biceps aan het trainen ben of pull-ups doe voor me rug. Ik draag de riem sowieso alleen op dagen dat ik bijvoorbeeld  rug (incl. trapezius) en benen train. Tijdens die trainingen wordt de gewichtshefriem pas uit de tas gehaald wanneer het gewicht echt omhoog gaat.

Bijvoorbeeld bij deadliften, gaat de riem pas om nadat er één of twee sets zijn gedaan met “lichtere” gewichten. Met lichter bedoel ik dan het gewicht waarmee ik nog 8-10 of meer herhalingen kan doen. Pas als ‘echt’ zwaar wordt, gaat de riem om. Zo train je de kleinere spieren in de onderrug totdat je op het gewicht komt dat dit mogelijk teveel druk zet op de onderrug. Dan pas komt de riem aan bod. In beide opzichten echter blijken velen er in de praktijk anders over te denken.

Uit de enquete van de Mayo Clinic bleek dat maar liefst 51% van de dragers aangaf de riem te gebruiken bij elke set van bepaalde oefeningen ongeacht het gewicht, dus ook wanneer dit licht was. Slechts 24% gaf aan de riem alleen te gebruiken bij de zwaarste pogingen.

Ook wat betreft oefeningen leek de keuze voor de riem niet geheel logisch. Squaten en deadliften werden logischerwijze genoemd, maar ook bankdrukken en daarvan snapten de onderzoekers niet waarom een riem hierbij zou helpen. Sommige mensen gebruikten zelfs de riem bij alle oefeningen met losse gewichten en toestellen terwijl er daadwerkelijk één was die de riem zelfs tijdens cardio droeg (waarschijnlijk één van de vier die het er goed uit vond zien). Het voorbeeld in mijn inleiding zoals ik dat zelf ook heb meegemaakt, kwam dus ook in de enquête voor.

Many belt users were found to utilize belts during inappropriate situations such as lifting light loads or during exercises that do not typically stress the trunk musculature. Based on these findings we suggest that specific educational interventions be developed at health and fitness facilities to help provide a foundation for more informed decision-making regarding weight belt use

Thirty-two percent of users reported routinely using a weight belt for all free weight and machine exercises at all loads (including biceps curls, dumbbell flies, and leg press), and 1 individual even utilized a belt during cardiovascular exercises.

Finny, S.B. , Mayo Clinic, Rochester

Indien nodig een gewichtshefriem dragen

De logica achter het niet onnodig dragen, is dat je zonder riem de kleinere, stabiliserende spieren traint zolang de kans op blessures als laag wordt ingeschat. Door meteen de riem te dragen, neemt deze de functie van deze stabiliserende spieren (deels) over waardoor ze zwakker kunnen worden.

Deze gedachte werd o.a. bevestigd in een onderzoek onder bagagemedewerkers van een luchtvaartbedrijf waarin werd gekeken naar de effecten van het welk of niet dragen van een gewichtshefriem tijdens het werk [2]. Na acht maanden werd gekeken of er verschil was in blessures en ziektedagen tussen medewerkers die de riem wel en niet hadden gedragen. Dat verschil was er niet. Er was echter wel verschil tussen de mensen die tussentijds gestopt waren met het dragen van de riem en de overigen (die deze dus de hele tijd wel of juist niet droegen). De mensen die eerst die riem droegen  en daar tussentijds mee stopten (ze vonden het ding ongemakkelijk of te warm) hadden meer blessures en waren vaker ziek afwezig door rugklachten.

Groups with participants who wore the belt for a while then discontinued its use had a higher lost day case injury incident rate than did either the group receiving training only or the control group.

C.R. Reddel, Texas A&M University

“Gewichtshefriem werkt niet”

Het vreemdste aspect van de gewichtshefriem is het grote verschil tussen de meerwaarde hiervan volgens gebruikers in praktijk enerzijds en onderzoekers anderzijds. De meerwaarde van de riem (ook in “de juiste omstandigheden”) blijkt namelijk erg moeilijk, of niet aantoonbaar in onderzoeken.

In het onderzoek onder de bagagemedewerkers werd al geen verschil gezien tussen blessures en afwezigheid door ziekte tussen mensen die wel of geen riem droegen [2]. Maar ook in andere onderzoeken kon de meerwaarde niet of nauwelijks worden aangetoond als het gaat om preventie van blessures dan wel verbeteren van prestaties [3-18]. Hierop echter zal ik in een apart artikel ingaan.

Conclusie

Belangrijkste punt voor hier is dat als de riem al zin heeft, dit alleen het geval is indien bij de juiste oefeningen en juiste belasting gebruikt.

Wanneer je de riem om doet, is natuurlijk persoonlijk. Bij welk gewicht en aantal herhalingen je dit doet, moet je zelf beoordelen omdat jij alleen kan bepalen of de belasting al zwaar genoeg is om een riem te dragen. Je riem al op de fiets omhebben, doet echter vermoeden dat je je riem meer als modeassessoire gebruikt dan als hulpmiddel.

Referenties

1. Finnie SB, Wheeldon TJ, Hensrud DD, Dahm DL, Smith J. Weight lifting belt use patterns among a population of health club members. J Strength Cond Res. 2003 Aug;17(3):498-502. PubMed PMID: 12930176.
2. Reddell CR, Congleton JJ, Dale Huchingson R, Montgomery JF. An evaluation of a weightlifting belt and back injury prevention training class for airline baggage handlers. Appl Ergon. 1992 Oct;23(5):319-29. PubMed PMID: 15676878.
3. BARRON, B.A., AND M. FEUERSTEIN. Industrial backs belts and low back pain—Mechanisms and outcomes. J. Occup. Rehabil. 4:125–139. 1994.
4. HODGSON, E.A. Occupational back belt use: A literature review.AAOHN J. 44:438–443. 1996.
5. HUNTER, G.R., J. MCGUIRK, N. MITRANO, P. PEARMAN, B.THOMAS, AND R. ARRINGTON. The effects of a weight training belt on blood pressure during exercise. J. Appl. Sport Sci. Res. 3:13–18. 1989.
6. LANDER, J.E., R.L. SIMONTON, AND J.K.F. GIACOBBE. The effectiveness of weight-belts during the squat exercise. Med. Sci.Sports Exerc. 22:117–126. 1990.
7. MAJKOWSKI, G.R., B.W. JOVAG, B.T. TAYLOR, S.M. TAYLOR, S.C.ALLISON, D.M. STETS, AND R.L. CLAYTON. The effect of back
   belt use on isometric lifting force and fatigue of the lumbar paraspinal muscles. Spine 23:2104–2109. 1998.
8. MARLEY, R.J., AND A.R. DUGGASANI. Effects of industrial back supports on physiological demand, lifting style and perceived
   exertion. Int. J. Ind. Ergonomics 17:445–453. 1996.
9. MCCOY, M.A., J.J. CONGLETON, W.L. JOHNSTON, AND B.C. JIANG. The role of lifting belts in manual lifting. Int. J. Ind. Ergonomics
   2:259–266. 1988.
10. MCGILL, S.M. Abdominal belts in industry: A position paper on their assets, liabilities, and use. Am. Ind. Hyg. Assoc. J. 54:752–754. 1993.
11. MCGILL, S.M., AND R.W. NORMAN. Reassessment of the role of intra-abdominal pressure in spinal compression. Ergonomics 30:1565–1588. 1987.
12. MCGILL, S.M., R.W. NORMAN, AND M.T. SHARRATT. The effect of an abdominal belt on trunk muscle activity and intra-abdominal pressure during squat lifts. Ergonomics 33:147–160.1990.
13. MINOR, S.D. Use of back belts in occupational settings. Phys. Ther. 76:403–408. 1997.
14. RENYA, J.R., S.H. LEGGETT, K. KENNEY, B. HOLMES, AND V.MOONEY. The effect of lumbar belts on isolated lumbar muscle:
    Strength and dynamic capacity. Spine 20:68–73. 1995.
15. SPARTO, P.J., M. PARNIANPOUR, T.E. REINSEL, AND S. SIMON. The effect of lifting belt use on multi-joint and load bearing during repetitive and asymmetric lifting. J. Spinal Disord. 11:57–64.1998.
16. THOMAS, J.S., S.A., LAVENDER, D.M. CORCOS, AND G.B.J. ANDERSSON.Effect of lifting belts on trunk muscle activation during a suddenly applied load. Hum. Factors 41:670–676. 1999.
17. VAN POPPEL, M.N.M., M.P. DE LOOZE, B.W. KOES, T. SMID, AND L.M. BOUTER. Mechanisms of action of lumbar supports: A systematic
    review. Spine 25:2103–2133. 2000.
18. WASSEL, J.T., L.I. GARDNER, D.P. LANDSITTEL, J.J. JOHNSTON, AND J.M. JOHNSTON. A prospective study of back belts for prevention
    of back pain and injury. JAMA 284:2727–2732. 2000.