Als we denken aan bodybuilding in de filmindustrie dan denken de meesten automatisch aan Arnold Schwarzenegger. Mensen van mijn generatie en ouder zullen ook aan Lou Ferrigno denken in zijn rol van de “Hulk”. Weinigen zullen echter weten dat Sean Connery voordat hij in de rol van James Bond kroop, derde werd bij de Mr. Universe verkiezingen van 1953.
Hollywood heeft nu eenmaal altijd “action hero’s” nodig en hoewel Arnold speelde in de film “The last action hero”, zal hij zeker niet de laatste bodybuilder zijn die in een dergelijk rol klimt. Tegenwoordig wordt hiervoor vooral beroep gedaan op voormalig worstelaar Dwayne Johnson, beter bekend als “The Rock” die momenteel bezig is met de opnames van Hercules.
Steve Reeves (1926-2000)
Dwayne is niet de eerste krachtatleet die de rol van Hercules speelt. De Amerikaan Steve Reeves speelde deze rol al in 1957 in Pietro Francisci’s “Hercules”. Deze Italiaanse productie werd een kaskraker en twee jaar later kwam dan ook het vervolg “Hercules Unchained”. Steve was ook gecast voor de rol van Samson in “Samson and Delilah” (1949), maar zag daar vanaf omdat hij 15 kilo moest afvallen (met het argument dat de camera kilo’s toevoegt). Steve zag af van de rol omdat het afvallen in de weg zou staan van zijn carrière als bodybuilder (1). Steve’s grootste prestaties als bodybuilder waren de eerste plaatsen op de:
- 1947 Mr. America
- 1948 Mr. World (video)
- 1950 Mr. Universe
Bijzonderheden van die laatste Mr. Universe:
- Het was Steve’s laatste wedstrijd. Er viel toen amper wat te verdienen in bodybuilding en op 24-jarige leeftijd besloot Steve te stoppen met bodybuilding en zich volledig te richten op acteren.
- Onderdeel van de prijs was een bronzen beeldje van Eugene Sandow, de officieuze grondlegger van het moderne bodybuilden. Het was voor het eerst dat de “Sandow” aan een winnaar werd overhandigd. Tegenwoordig wordt deze overhandigd aan de winnaar van de Mr. Olympia en is het de meest begeerde trofee in bodybuilding.
- Omdat het qua punten een gelijkspel was met de uiteindelijke nr. 2, moest er een “pose-down” worden gehouden die werd gewonnen door Steve. Degene die tweede werd, was de snel populair geworden Reg Park, de volgende op onze lijst.
Films met Steve Reeves (bron wiki):
- Athena (1954) Hollywood film directed by Richard Thorpe
- Jail Bait (1954) Hollywood film directed by Ed Wood
- Hercules (1957) (Le fatiche di Ercole / The Labors of Hercules) released in Italy in 1958, released in U.S.A. in 1959
- Hercules Unchained (1959) (Ercole e la regina di Lidia / Hercules and the Queen of Lydia) released in USA 1960
- Goliath and the Barbarians (1959) (Il terrore dei barbari / Terror of the Barbarians)
- The Giant of Marathon (1959) (La battaglia di Maratona / The Battle of Marathon)
- The Last Days of Pompeii (1959) (Gli ultimi giorni di Pompei / The Last Days of Pompeii)
- The White Warrior (1959) (Hadji Murad il Diavolo Bianco / Hadji Murad, The White Devil) directed by Riccardo Freda
- Morgan, the Pirate (1960) (Morgan, il pirata)
- The Thief of Baghdad (1960) (Il Ladro di Bagdad / The Thief of Baghdad)
- The Trojan Horse (1961) (The Trojan War)
- Duel of the Titans (1961) (Romolo e Remo / Romulus And Remus)
- The Slave (1962) (Il Figlio di Spartaco / Son of Spartacus)
- The Avenger (1962) (La leggenda di Enea / The Legend Of Aeneas) this was a sequel to The Trojan Horse (a.k.a. The Last Glory of Troy or War of the Trojans)
- Sandokan the Great (1964) (Sandokan, the Tiger of Mompracem) directed by Umberto Lenzi
- Pirates of Malaysia (1964) a.k.a. Sandokan, the Pirate of Malaysia, a.k.a. Pirates of the Seven Seas; this was a sequel to Sandokan the Great, directed by Umberto Lenzi
- A Long Ride from Hell (1967) (I Live for Your Death!) spaghetti western directed by Camillo Brazzoni, produced and co-written by Steve Reeves
Reg Park (1928-2007)
De Britse Reg Park raakte in aanraking met krachttraining als 16-jarige. Toen hij in 1948 uit dienst kwam, zag hij zijn eerste bodybuildwedstrijd, de Mr. Universe. De Mr. Universe van 1948 staat niet in het hierboven genoemde rijtje van overwinningen van Steve Reeves omdat Steve tweede werd na de controversiële winst van (nog zo’n grootheid uit de sport) John Grimek. Het zien van deze wedstrijd inspireerde Reg om zelf deel te nemen aan wedstrijden. Na slechts één jaar voorbereiding (hoewel, hij trainde daarvoor dus al) deed hij mee aan de Mr. Britain die hij won.
Dankzij een gift van zijn ouders kon hij een half jaar in de V.S. gaan trainen waar hij Joe Weider ontmoette. Als je een beetje van bodybuilding af weet dan weet je dat de wijlen broers Weider, van Weider publications, de grootste sponsors van bodybuilding zijn geweest. Steun van de Weiders betekent dat je foto’s in de bekende bodybuild-tijdschriften komen te staan én je kansen op winst bij wedstrijden direct of indirect worden vergroot.
Bij de in 1950 door Steve Reeves gewonnen Mr. Universe voor amateurs, werd Reg Park tweede. Het jaar daarop (Steve had dus al afscheid genomen) won Reg de Mr. Universe voor amateurs. Hij had inmiddels een jaar langer getraind en dit bleek voldoende om de tot dan toe Amerikaanse hegemonie in bodybuilding te doorbreken. In 1958 en 1965 won hij de Mr. Universe voor pro’s.
Prestaties als bodybuilder (bron. wiki)
- 1946 Mr Britain 4th
- 1949 Mr Britain 1st
- 1950 Best Developed Athlete in America – IFBB, Tall, 1st
- 1950 Best Developed Athlete in America – IFBB, Overall Winner Mr Europe
- 1950 Overall Winner Mr Universe – NABBA, Tall, 2nd
- 1951 Mr Universe – NABBA, Tall, 1st
- 1951 Mr Universe – NABBA, Overall Winner
- 1958 Mr Universe – Pro – NABBA, Tall, 1st
- 1958 Mr Universe – Pro – NABBA, Overall Winner
- 1965 Mr Universe – Pro – NABBA, Tall, 1st
- 1965 Mr Universe – Pro – NABBA, Overall Winner
- 1970 Mr Universe – Pro – NABBA, Tall, 2nd
- 1971 Mr Universe – Pro – NABBA, Tall, 3rd
- 1973 Mr Universe – Pro – NABBA, Tall, 2nd
Als acteur speelde hij in maar liefst vijf Italiaanse Hercules films. (bron: wiki)
- Ercole Alla Conquista Di Atlantide (1961) Italty. aka Hercules and the Captive Women (1963)
- Ercole Al Centro Della Terra (1961) Italy. aka Hercules in the Haunted World (1961) co-starring Christopher Lee
- Maciste Nelle Miniere Di Re Salomone (1964) Italy. aka Maciste in King Solomon’s Mines (1964)
- Ursus, Il Terrore Dei Kirghisi (1964). Italy. aka Hercules, Prisoner of Evil (1964)
- Sfida Dei Giganti (1965) Italy. aka Hercules the Avenger (1965)
Sean Connery
Van alle namen tot nu toe, heeft Sean Connery het minst bereikt in bodybuilding, maar des te meer als acteur. Sean begon op zijn 18e met bodybuilding (2). De bronnen over zijn prestaties verschillen. Sommigen stellen dat hij 3e werd bij de Mr. Universe van 1950, de meeste bronnen echter stellen dat hij meedeed in 1953 en dan wel 3e werd in de junior klasse of meedeed in de “Tall-klasse” waarin hij zich niet plaatste (Bill Pearl won die klasse)(3). Sean (voluit Sir Thomas Sean Connery) zag dat het hem niet lukte succesvol mee te draaien met de Amerikanen die groter waren in spiermassa en alles overhadden voor bodybuilding.
Bodybuilding in Bollywood
Niet alleen Hollywood of de Italiaanse filmindustrie doet een beroep op gespierde mannen. Salman Khan (foto rechts), een zeer bekend Bollywood acteur, heeft ook aan bodybuildwedstrijden meegedaan. Zijn succesvolle werk als acteur dat hij regelmatig uitvoert in ontbloot bovenlichaam zou verantwoordelijk zijn voor een enorme toename aan leden van sportscholen, maar ook in de verkoop van voedingssupplementen (4).
Nu heb ik zelf helemaal niets met Bollywood behalve ergernis als honderden van die films bovenaan in de zoekresultaten van Youtube verschijnen wanneer je zoekt op “Full movie”. Inhoudelijk kan ik dan ook helemaal niets zeggen over de kwaliteit van de films. Ik hoop echter dat het fysiek van Salman Khan hiervoor niet illustratief is want dan vond ik zelfs Sean Connery er nog beter uitzien.
Datzelfde geldt eigenlijk ook voor die andere Bollywood-ster die o.a. bekend staat om zijn “gespierde” uiterlijk, Saif Ali Kahn. Naar Europese en Amerikaanse standaard kan dit niet bepaald indrukwekkend genoemd worden, maar alles is relatief neem ik aan. De gemiddelde Amerikaan is 20 kilo zwaarder dan de gemiddelde Indiër, voor Europeanen scheelt het 10 kilo (5). Een dergelijke spiermassa als die van de Bollywood-sterren zal in India sneller indruk maken dan in Amerika of Europa.
Veranderend ideale lichaamstype
En daarmee kom ik op een belangrijk punt. Hollywood en Bollywood zijn een afspiegeling van ideaalbeelden in de maatschappij, maar leggen deze ook zelf op. Mocht je naar de foto met Sean Connery kijken en denken: “Daar had ik ook nog wel tussen kunnen staan”, dan is dat deels te danken aan deze mannen die ervoor hebben gezorgd dat een goed fysiek als ideaalbeeld werd gezien. Hun uiterlijk op de Mr. Universe toen zou weinig indruk maken op een bodybuildwedstrijd van een lokaal sportschooltje nu. Omdat zij echter de wereld hun fysiek toonden, wilde mannen wereldwijd er ook zo uitzien. Daarmee komen er ieder jaar meer mensen met een goed fysiek en stijgt de standaard enorm. Daarnaast moet je je natuurlijk bedenken dat in die perioden anabole steroïden niet beschikbaar waren dus een vergelijking met de top-bodybuilders van nu is al helemaal niet terecht.
Steve Reeves wordt gezien als één van de laatste natural bodybuilders die een grote wedstrijd won omdat hierna het tijdperk van de anabolen aanbrak. Reg Park en de mannen die volgden zoals Schwarzenegger werden alsmaar groter. Arnold werd wereldberoemd met o.a. zijn rollen in The Terminator na zijn introductie in “Pumping Iron”. We zagen Lou Ferrigno in groene verf om een onnatuurlijk groot en gespierd wezen uit te beelden. Een gevolg was dat duizenden mannen de sportschool inliepen om er ook zo uit te zien met of zonder anabolen en zonder groene verf.
Na de tachtiger en negentiger jaren met o.a. Schwarzenegger, Dolph Lundgren en Stallone zagen we de komst van de metroman. Niet dat de action hero van de film opeens een roze sjaaltje om zijn nek ging dragen of om de vijf minuten over zijn emoties ging praten nadat hij iemand had doodgeschoten, maar wel dat de spiermassa van een Schwarzenegger, Reg Park en Steve Reeves minder wenselijk werd. In plaats van erg groot en gespierd moesten mannen vooral droog zijn, waarbij de spiermassa wat minder mocht zijn. Ik kan me nog mijn verbazing herinneren over het feit dat Arie Boomsma zo vaak op de cover stond van tijdschriften zoals Men’s Health. Ik zag in hem gewoon een gezonde fysiek, niet de fysiek van iemand die hier jaren voor getraind heeft en wat je als voorbeeld kunt nemen om ooit te bereiken. Wellicht was de aandacht voor zijn figuur ook een reactie van een samenleving die steeds dikker werd, waardoor een normaal, slank figuur opeens bewonderenswaardig wordt. Mijn smaakpapillen waren bovendien al verpest door de echt gespierde mannen, mannen die meer hebben bereikt dan ik ooit kan (en wil) bereiken en de lat hoger leggen.
Wat was ik bijvoorbeeld teleurgesteld in de nieuwe versie van Conan the Barbarian. Oorspronkelijk werd deze rol natuurlijk door Schwarzenegger vervuld en zijn spiermassa die een rol op zich vervulde. In het nieuwe deel werd de rol vervuld door Jason Momoa. Niet dat hij de rol slecht speelde of een slecht acteur is (hij werd met de cast van Game of Thrones genomineerd voor een Screen Actors Guild Award voor zijn rol als Khal Drogo). Ik wilde gewoon weer een echte bodybuilder, een massamonster, een bovennatuurlijk gespierd persoon in die rol zien en niet een acteur die even getraind wordt voor een rol.
Helaas lijkt de action hero uit de 80-er en 90-er jaren vervangen te zijn door de “Superhero” van tegenwoordig. Wie heeft er nu spiermassa nodig om een spinnenweb uit zijn handen te laten schieten of te plakken aan een muur? Dan krijg je dus acteurs als Tobey Maguire waarvan je niet bepaald zou schrikken als je hem in een donkere steeg tegenkwam. De oude action hero lijkt zijn vervanging nog niet gevonden te hebben. Het is dus niet gek dat de oude paarden als Stallone, Schwarzenegger, Vandamme, Willis en Lundgren nog steeds van stal gehaald worden om hun oude trucjes te vertonen.
Dwayne Johnson, “The Rock” (geb. 1972)
Gelukkig hebben we “The Rock”, Dwayne Johnson nog. Dwayne heeft zijn strepen verdient in (Amerikaans) worstelen, je weet wel de geënsceneerde vorm van worstelen waarbij alles om de show draait. In zijn jeugd deed hij zeer verdienstelijk aan American Football, hij kwam zelfs uit voor de University of Miami. Het bloed kroop echter waar het niet gaan kan en hij besloot in de voetstappen van zijn vader en opa te stappen, beiden professioneel worstelaars.
Als Amerikaans worstelaar is vooral je uitstraling van belang en je lichaam vormt hier een belangrijk onderdeel van. Veel van de grote Amerikaanse voorbeelden van een goed fysiek komen dan ook uit deze vorm van show-worstelen, zoals ook John Cena’s fysiek bekend is door het worstelen. Krachttraining is dan ook een zeer belangrijk onderdeel van de voorbereiding waardoor sommigen van deze jongens de fysiek hebben van bodybuilders of powerlifters. Ook in de eerder beschreven documentaire “Bigger, stronger, faster” zie je dat iemand anabolen gebruikt om gespierd genoeg te zijn om succes te zijn als professioneel worstelaar.
Dwayne’s eerste hoofdrol was in The Scorpion King. Momenteel draait hij voor de nieuwste uitvoering van “Hercules” waarmee de cirkel weer rond is.
Arnold geen Hercules?
Weinig mensen weten dat één van Arnolds eerste rollen die van Hercules was in “Hercules in New York” die uitkwam in het jaar dat hij zijn eerste Mr. Olympia won 1970. Ruim zeven jaar voor “Pumping Iron” waarmee hij meer bekendheid kreeg waardoor hij in ’82 zijn eerste grote rol in Conan speelde. Zijn achternaam vond men te lang dus staat in de eerste uitgaves vermeld als “Arnold Strong”.
Verwacht geen hoogstaande acteerkunstjes van een jonge Arnold die het vak duidelijk nog moest leren.
Referenties
- An Interview with Steeve Reeves The Perfect Vision Magazine Volume 6 Issue #22 July 1994
- Wills, Dominic. “Sean Connery – Biography”. Tiscali. Retrieved 20 September 2009.
- “1953 Mr. Universe – NABBA”. Retrieved 20 September 2009.
- http://bodybuilding.elitefitness.com/bollywood-bodybuilding-india
- http://en.wikipedia.org/wiki/Body_weight
