Ooit begonnen als circus-act van sterke mannen, is bodybuilding nu een wereldwijd fenomeen met miljoenen beoefenaars. Lees hier over de geschiedenis van bodybuilding.
Krachttraining in de geschiedenis
Krachttraining komt al eeuwen voor in diverse culturen. Voorbeelden hiervan zijn de Grieken en Romeinen die dit deden voor de gezondheid. Zo schreef Hypocrates:”Dat wat wordt gebruikt, ontwikkeld zich. Dat wat niet wordt gebruikt, vergaat”. Andere Griekse teksten melden dat Hercules aan weerstandtraining deed onder toeziend oog van mentor en coach, Chiron.
Bovendien waren het de Grieken die de Olympische Spelen ontwikkelden, waar gewichtheffen een belangrijk onderdeel van uitmaakte. Chinese teksten melden dat veel Keizers hun volgelingen krachttraining lieten doen. Tijdens de
Chou dynastie (1122-249BC) waren soldaten verplicht om een krachttest te doen om in het leger te mogen dienen.
In India kwamen tot zo’n 200 jaar geleden westrijden voor in krachtoefeningen met verzwaarde gewichten en waren er diverse gyms om in te trainen. Als onderdeel van deze krachttraining werden bloedoffers gebracht aan de goden tijdens het Vedic Soma festival. Ook werd hierbij een hallucinerende drank gedronken de “de drank van kracht” werd genoemd.
Eugene Sandow
De naam die echter onlosmakelijk verbonden is aan de oorsprong van het hedendaagse bodybuilding is die van Eugene Sandow uit Pruisen (nu Duitsland). Aan het einde van de 19e eeuw was hij één van de toen populaire ‘sterke mannen’ die attracties waren op kermissen en dergelijke rondtrekkende gezelschappen. Anders echter dan de overige sterke mannen benadrukte Sandow zijn eigen fysiek als attractie in plaats van de krachttoeren die hij hiermee kon vertonen. Uiteindelijk verdwenen deze demonstraties van kracht geheel en draaide de hele attractie om zijn fysiek. Deze fysiek was vooral gemodelleerd naar voorbeeld van het oude griekse ideaalbeeld van de man.
Eerste bodybuildwedstrijd: “The Great Competition”
Sandow bouwde diverse ondernemingen op rond zijn figuur. Hij was ook de eerste die krachttoestellen voor de massa liet fabriceren.
Op 14 september 1901 organiseerde hij in Engeland de eerste wedstrijd in het tentoonstellen van de menselijke fysiek genaamd “The Great Competition”. In jury van deze eerste bodybuildwedstrijd zat naast Sandow onder andere Sir Arthur Conan Doyle (de schrijver van ‘Tarzan’). De winnaar won een bronzen beeldje waarvoor Sandow model had gestaan. Tegenwoordig wordt deze gegeven aan de winnaars van de mr. Olympia wedstrijd (zie uitgebreid artikel over ontstaan van de Olympia), tegenwoordig de meest prestigieuze wedstrijd wereldwijd in bodybuilding.
Na deze wedstrijd en een latere in 1904 in New York kreeg bodybuilding meer aandacht. Dit leidde onder andere tot de films die Thomas Edison maakte over Sandow en Al Treloar, de winnaar van de wedstrijd in New York. In de 20-er jaren van de 20e eeuw waren het mannen als Bernarr Macfadden en Charles Atlas die bodybuilding onder de aandacht hielden.
“Muscle beach”
In de jaren 30 werd bodybuilding vooral in de west kust van de Verenigde Staten populair. Het bekende ‘Muscle Beach’ van Santa Monica werd vele beoefenaars van de sport en werd getoond in meerdere films.
Bodybuilding werd populairder in de 50-er en 60-er jaren. Onder andere door Charles Atlas. Zijn advertenties in diverse publicaties waren veelgezien en spraken aan. Velen kennen nog de strips van het iele mannetjes dat door bullebakken voor schut wordt gezet in bijzijn van zijn vriendin om vervolgens ‘opgepompt’ z’n comeback te maken voor de afrekening.
Hiernaast traden meerdere krachtatleten en gymnasten toe tot de sport zoals John Grimek, Steve Reeves en Reg Park. Deze laatste wonnen de nieuwe titels Mr. Universe en Mr. America en speelden in films als Hercules en Samson. Bijdragend aan en inspringend op de populariteit waren tijdschriften als Strenght & Health en Muscular Development. In deze periode starten de beroemde Weider broers, Joe en Ben, met de productie van krachttoestellen en voedingsupplementen. De International Federation of Bodybuilding die mede door hen was opgericht groeide bovendien gestaag en werd de belangrijkste competitie. Andere grote namen uit die tijd waren Serge Nubret en Sergio Oliva.
“Pumping Iron”
Vanaf de jaren 70 kreeg bodybuilding bijzonder veel aandacht dank zij o.a. Arnold Schwarzenegger en Lou Ferrigno (die de ‘Hulk’ speelde in de gelijknamige tv-serie) in, de inmiddels klassieke, film ‘Pumping Iron’. In deze periode deed ook het gebruik van anabole steroïde zijn intrede in belangrijke mate verantwoordelijk is voor de veel grotere spiermassa die we zien bij de huidige professionals en bodybuilders in de periode na 1970. Voorbeelden zijn naast Arnold Schwarzenegger en Lou Ferrigno mannen als Dorian Yates en Lee Haney, vaak ook wel de eerste massa monsters genoemd.
Het idaalbeeld van de bodybuilder kwam vanaf deze periode steeds verder te liggen van het oorspronkelijke ideaalbeeld van de Grieken en Romeinen. In plaats van één ideale standaard kwam steeds meer nadruk te liggen op massa (terwijl de definitie wel even belangrijk bleef). Waar Lee Haney “al” won van Arnold Schwarzenegger door met een droge spiermassa van 109 kg op het podium te verschijnen, was het Ronnie Coleman die als 8-voudig Mr. Olympia met een droge spiermassa van 131 kg de lat heeft verhoogd.
In het begin van de 21e eeuw is geprobeerd bodybuilding te laten erkennen als Olympische sport. Dit is echter (nog?) niet gelukt door de discussie of bodybuilding een sport is of niet, maar natuurlijk ook vanwege het omvangrijke gebruik van anabole steroïden.
