Je dieet aanpassen op je genen, ook wel bekend als het DNA dieet. Volgens Duitse onderzoekers is er geen duidelijk bewijs dat het kan werken.
“DNA dieet is toekomstmuziek”
Dit is zo’n onderwerp dat de komende jaren veel terug zal blijven komen. Vorig jaar schreef ik ook al twee artikelen over het DNA dieet. Verschillende reacties van verschillende mensen op hetzelfde dieet is een zeer oud gegeven. Wetenschappers proberen deze verschillen de laatste jaren te koppelen aan genetische variaties. Hiervoor moet je weten welke genetische variaties, single nucleotide polymorphisms (SNPs), kunnen zorgen voor verschillende reacties op de hoeveelheid gegeten voeding in het algemeen, of specifiek vetten en koolhydraten. Vervolgens moet je kijken in wie deze variaties voorkomen om te kunnen sturen op het juiste dieet.
Vreemd genoeg gebeurt dit laatste al terwijl we nog ergens aan het begin van die eerste stap staan. Er is pas van een (relatief) klein aantal genetische variaties een verband aangetoond met bepaalde reacties op een dieet. Dat neemt niet weg dat sommige partijen je al een paar honderd euro laten betalen om te testen of bepaalde genetische variaties in jouw geval voorkomen. Op basis hiervan zou dan het ‘ideale dieet’ vastgesteld kunnen worden.
Op basis van de onderzoeken was mijn conclusie dat het nog veel te vroeg is om in de praktijk het dna te koppelen aan een dieet. Daarvoor weten we simpelweg nog veel te weinig over de verschillende variaties en hun invloed.
Toekomstmuziek dus.
Genen van invloed op verwerken van voeding of op de behoefte aan voeding?
Onderzoekers van de Technische Universiteit van München (TUM) kwamen recent tot dezelfde conclusie:
Hence, to date there exist no indications that certain genetic factors are associated with the total intake of calories, carbohydrates, and fat. The current state of knowledge is still too limited for deriving individual nutritional recommendations based on genetic information, e.g. for weight management,
Christina Holzapfel, TUM
De Duitsers hebben echter een heel andere genetische invloed onderzocht dan de onderzoeken die ik in de eerdere artikelen behandelde. De onderzoekers van TUM keken naar de genetische invloed op de hoeveelheid voeding die je binnenkrijgt. De door mij behandelde onderzoeken keken naar de invloed van genen op de verwerking van de reeds ingenomen voeding.
Dat zijn twee totaal verschillende uitgangspunten met totaal verschillende implicaties. Dit onderzoek kijkt naar hoeveel energie er binnenkomt, de eerdere onderzoeken keken naar wat er met die energie gebeurt.
De Duitsers willen bijvoorbeeld weten of sommige mensen meer eten door hun genen. De eerder behandelde onderzoeken wilden tonen wat de invloed was van de genen als er hetzelfde werd gegeten. Waarom komen sommigen aan bij hetzelfde dieet dat bij anderen tot afvallen leidt?
Een belangrijk verschil.
“DNA geen invloed op inname van voeding”
De Duitsers deden een systematische zoektocht door de relevante literatuur van meer dan 10.000 wetenschappelijk artikelen. Daarvan waren er uiteindelijk 39 die keken naar de relatie tussen genetische factoren en de totale inname van energie, koolhydraten en/of vetten. Tussen die andere duizenden artikelen konden dus ook onderzoeken zitten die keken naar de verwerking van voeding in plaats van de inname.
In all studies, we most frequently encountered the fat mass and obesity (FTO) associated gene as well as the melanocortin 4 receptor gene (MC4R). There are indications of a relationship between these two genes and total energy intake.
Dit zijn slechts twee van ongeveer honderd genen waarvan wordt vermoed dat deze in verband staan met het BMI/gewicht. Ze waren het meest bestudeerd in de 39 artikelen waarin de rol van in totaal 86 genetische variaties bekeken werd. Uit de Duitse studie bleek dat de 39 artikelen geen uniform beeld schetsten van de invloed van deze twee genen.
There is only limited evidence for the relationship between the FTO gene and low energy intake as well as between the MC4R gene and increased energy intake.
DNA onbekend
De Duitsers concluderen dan ook dat het nog te vroeg is voor adviezen over het dieet op basis van persoonlijke genetische eigenschappen. Er zouden veel meer onderzoeken verricht moeten worden gebaseerd op deze variaties voor meer inzicht.
Mijns inziens zouden ze dan toch vooral moeten kijken naar het andere verband: Vooral kijken naar het effect van de genen op hoe voeding verwerkt wordt. Dat lijkt mij tenminste veel praktischere informatie op te kunnen leveren voor een dieet advies. Hoeveel heb je eraan te weten dat je meer dan gemiddeld (koolhydraten en vetten) eet dankzij je DNA? “Door een genetische variatie bent u geneigd meer te eten. Mijn advies: Eet minder”. Daar ben je toch niet mee geholpen? Je weet nu alleen dat het jou meer moeite zal kosten om minder te eten, of het nu gaat om koolhydraten, vetten of in het algemeen. Niet echt bemoedigend.
De eerder behandelde onderzoeken lieten zien dat genetische variaties kunnen zorgen dat verschillende mensen verschillend kunnen reageren op hetzelfde dieet. Dat is denk ik de weg die nader verkend moet worden. Als je al moeite hebt om minder te eten dan wil je zeker zijn dat je het meeste resultaat haalt uit de moeite die je doet. Dan wil je graag weten of je vooral je vetten of koolhydraten moet verlagen. Dan is je inzet tenminste gericht.
Referenties
- Theresa Drabsch, Jennifer Gatzemeier, Lisa Pfadenhauer, Hans Hauner, Christina Holzapfel. Associations between Single Nucleotide Polymorphisms and Total Energy, Carbohydrate, and Fat Intakes: A Systematic Review. Advances in Nutrition, 2018; 9 (4): 425
- https://academic.oup.com/advances/article/9/4/425/5055951
