Als stellen gaan scheiden, leidt dat over het algemeen tot slechtere gewoonten, een slechtere gezondheid en een snellere dood. “Ze leven nog lang, als ze gelukkig zijn”.
“Tot de dood ons scheidt”
Ik weet nu niet of het ironisch, tegenstrijdig of poëtisch is. Als je trouwt dan doe je dat traditioneel gezien totdat de dood je scheidt. Maar als je scheidt vóór de dood dan volgt deze doorgaans sneller. Ik hoor het de pastoor al zeggen.
“Maar van trouwen word je dik, dat is ook niet gezond” kan de oplettende lezer onder de single kerkgangers misschien denken. Dezelfde lezer weet dan ook dat het maar de vraag is of je na een scheiding die extra kilo’s weer kwijtraakt of nog zwaarder wordt. Maar los van de kilo’s kan het huwelijk je gezondheid op meerdere manieren in gijzeling houden.
Ok, dat klinkt wel erg dramatisch. Het huwelijk heeft doorgaans juist positieve effecten op de mentale en fysieke gezondheid. Zo blijk je ook te kunnen afvallen als je partner op dieet is. Handig! Maar die dergelijke voordelen verdwijnen ook weer wanneer je uit elkaar gaat.
Er zijn steeds meer onderzoeken die een verband tonen tussen een scheiding en slechte effecten op de gezondheid waaronder een vroegere dood. Onderzoekers van de University of Arizona probeerden recent aan te tonen wat de verklaring is van dat verband [1].
Hun onderzoek wees twee mogelijke oorzaken aan: Een grotere kans op roken en minder fysieke activiteit.
Sneller dood na een scheiding
De meest voor de hand liggende verklaring voor een slechtere gezondheid na een scheiding kan gezocht worden in gedragsveranderingen. Kyle Bourassa van de University of Arizona legt uit:
We know marital status is associated with both psychological and physical health, and one route from divorce to health risk is through health behaviors, like smoking and exercise. We also know that health behaviors are often linked to psychological variables, like life satisfaction.
Dat idee van de happily divorced kan je blijkbaar dus vergeten. Bourassa en zijn collega’s baseerden hun conclusies op data uit een grootschalig, langdurig onderzoek onder Britten boven de 50 (English Longitudinal Study of Aging). Ze beschikten over zeven sets aan data die sinds 2002 iedere twee jaar werd verkregen. In totaal analyseerden ze hieruit de gegevens van 5786 deelnemers waarvan er 926 gescheiden waren en niet opnieuw getrouwd waren. De rest was getrouwd.
De onderzoekers keken in de data naar zelf ingevuld gedrag zoals lichaamsbeweging en of er gerookt werd en hoeveel. Ook hielden ze bij hoeveel mensen er gedurende het onderzoek overleden. Hieruit bleek dat mensen die uit een (echt)scheiding kwamen een 46% hogere kans hadden om tijdens het onderzoek te overlijden dan de (nog) getrouwde deelnemers.
Meer roken, minder bewegen na een echtscheiding
Vooral bij de vrouwen was de impact van een (echt)scheiding op de levensvreugde groot. Deze lagere ‘life satisfaction’ was een goede voorspeller van lagere niveau’s van fysieke inspanning. Die staan op hun beurt weer in verband met een vroegere dood. De gescheiden deelnemers rookten ook in meer gevallen, hadden dan ook een slechtere voorspelde longfunctie en daarmee een hogere kans op vroeger overlijden.
De onderzoekers hielden rekening met andere bekende risicofactoren zoals geslacht (die zwakke mannen), zelf benoemde gezondheid en socio-economische status.
Het gezegde krijgt zo toch een beetje een andere betekenis. Ze leven nog lang, als ze gelukkig zijn.
‘Onder de plak’
The old ball and chain. Of ‘onder de plak’ zoals wij het zouden kunnen noemen. Maar die plak houdt je wel gezond.
De onderzoekers hebben niet specifiek onderzocht waarom een (echt)scheiding de kans op roken en minder bewegen verhoogt. Op basis van bestaand onderzoek houden ze er rekening mee dat dit onder andere komt door het wegvallen van de ‘plak’. Het wegvallen van een partner die je ter verantwoording roept over je lifestyle.
Partner control of health might play a role. If you imagine a husband or wife who doesn’t smoke and their partner does, one might try to influence the other’s behavior. In many ways, when relationships end, we lose that important social control of our health behaviors.
Vervolgonderzoek zou zich ook op andere gezondheidsrisico’s moeten richten zoals dieet en alcoholconsumptie. Ook zou gekeken moeten worden naar het effect van een overleden partner en hertrouwen. Bovendien is niet duidelijk of deze resultaten zich vertalen naar jongere partners die elkaar zat zijn.
Happily divorced
Wel benadrukken de onderzoekers dat dit niet betekent dat een echtscheiding het leven altijd slechter maakt. De kwaliteit van leven verbeterde significant voor die mensen die uit een ongezonde relatie stapten. Als de onderzoekers ook nog even de criteria voor ‘een ongezonde relatie’ kunnen noemen dan zou dat misschien veel interessanter zijn. Maar dat terzijde.
Omdat over het algemeen genomen scheiden echter in verband staat met een slechtere gezondheid kunnen dit soort onderzoeken handige interventies hiervoor opleveren. Door mensen die door een scheiding gaan bewust te maken van de hogere kans op ongezonde gedragsveranderingen.
Bourassa licht dit toe:
“We have interventions for people who smoke, and we have interventions for people who don’t get enough exercise, so if we know someone who is divorced, maybe we should ask, ‘Are you smoking? Are you getting enough physical activity?'”
Ben je net gescheiden,heb je nog iemand die aan je kop zeikt.
Referenties
- Kyle J Bourassa, John M Ruiz, David A Sbarra. Smoking and Physical Activity Explain the Increased Mortality Risk Following Marital Separation and Divorce: Evidence From the English Longitudinal Study of Ageing. Annals of Behavioral Medicine, 2018;
- https://academic.oup.com/abm/article-abstract/53/3/255/5001545
